Zapraszamy Was do „Czerwonej winnicy” namalowanej przez Vincenta van Gogha w 1888 r. Obraz uważany jest za jedyną pracę, którą artysta sprzedał za życia. 

Vincent van Gogh (1853-1890) malowaniem zajmował się przez zaledwie dziesięć ostatnich lat swojego życia. Mimo to współcześnie należy do czołówki najbardziej rozpoznawalnych artystów, a jego dzieła znajdują się w najlepszych kolekcjach muzealnych na świecie. Jako 27-latek zaczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Brukseli, nie zagrzał tam jednak długo miejsca. W kolejnych latach mieszkał w kilku holenderskich miastach, malując w tym czasie obrazy utrzymane w ciemnej, ponurej kolorystyce. W 1886 r.  van Gogh wylądował w Paryżu, gdzie nawiązał kontakty z impresjonistami, a także odkrył japońskie drzeworyty.

Wszystkie te doświadczenia wpłynęły na ukształtowanie się niepowtarzalnego stylu van Gogha, najbardziej przełomowa była jednak decyzja o wyjeździe na południe Francji. W 1888 r. malarz osiadł w miasteczku Arles w Prowansji. Właśnie tam stworzył swoje największe arcydzieła i to zaledwie w ciągu dwóch lat gorączkowej pracy. Prowansja olśniła pochodzącego z Holandii van Gogha słońcem, wydobywającym z krajobrazu ostre kolory. Znalazło to przełożenie w jego malarstwie, które w tym okresie wprost eksplodowało barwami. Artysta pracował szybko, farbę nakładał grubo. Jednocześnie jak nikt inny zestawiał ze sobą jaskrawe tony: żółty, niebieski, czerwony, nie bojąc się mocnych kontrastów. Takie malarstwo trudne było do przełknięcia dla współczesnej van Goghowi publiczności, wkrótce jednak miało zainspirować twórców awangardy początku XX w.

W liście do malarza Émila Bernarda van Gogh napisał kiedyś: „Nie wymyślam całego obrazu, przeciwnie, znajduję go gotowym, ale należy wyłuskać go z przyrody”. „Czerwoną winnicę” malarz zaobserwował na początku listopada 1888 r. podczas spaceru w okolicy zabytkowego opactwa św. Piotra w Montmajour. Trwało właśnie winobranie, dlatego na obrazie pełno jest pogrążonych w pracy ludzi. Obserwujemy ich z daleka, nie widzimy ich twarzy. Ich sylwetki, w których przeważają chłodne barwy, zatopione są w morzu czerwieni i pomarańczu. Wiszące nisko, popołudniowe słońce zdaje się podpalać wszystko swoim ostrym blaskiem. To samo miejsce, zaobserwowane w zupełnie innych warunkach, van Gogh uwiecznił miesiąc wcześniej na obrazie „Zielona winnica” (Kröller-Müller Museum).

Van Gogh namalował „Czerwoną winnicę” w krótkim, szczęśliwym okresie swojego życia. Od kilkunastu dni w Arles był z nim inny malarz, Paul Gauguin. Van Gogh wierzył, że stworzy w Prowansji rodzaj artystycznej kolonii, a przyjazd Gauguina, którego podziwiał, napełniał go ekscytacją. Ten epizod miał zakończyć się już w kolejnym miesiącu i to w bardzo dramatycznych okolicznościach, związanych między innymi ze słynnym odcięciem własnego ucha przez van Gogha. Listopadowy spacer miał jednak miejsce jeszcze w czasie względnego spokoju, gdy artyści mieszkali i pracowali wspólnie. Gauguin również namalował motyw zaobserwowany wówczas w winnicy: obraz „Winobranie. Ludzka niedola” (Ordrupgaard Museum w Kopenhadze).

„Czerwona winnica” jest jedną z zaledwie kilku prac, które van Gogh sprzedał za swojego życia. Niektórzy twierdzą wręcz, że to jedyny taki udokumentowany przypadek. Miało to miejsce kilka miesięcy przed samobójczą śmiercią malarza. Na początku 1890 r. wysłał on obraz do Brukseli na doroczną wystawę grupy artystycznej „Les XX”. Tam nabyła go za 400 franków belgijska malarka Anna Boch. W późniejszych latach dzieło znajdowało się w rosyjskich kolekcjach Iwana Morozowa i Siergieja Szuszkina. Obecnie można je podziwiać w moskiewskim Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina.

Na stronie internetowej Muzeum im. Puszkina możecie obejrzeć jeszcze kilka innych obrazów van Gogha. Aby lepiej poznać jego twórczość warto odwiedzić także wirtualną wersję Muzeum van Gogha w Amsterdamie, w którym znajduje się ponad 200 obrazów artysty, a także jego rysunki i korespondencja.

Zwiedzajcie z nami muzea i galerie całego świata bez wychodzenia z domu!

Takie możliwości otwiera przed Wami sekcja MUZEA i GALERIE w Bazie Legalnych Źródeł na legalnakultura.pl