CZYTELNIA KULTURALNA
/ Łyk sztuki do kawy

Łyk sztuki do kawy z Fridą Kahlo
21.05.21
Przenieśmy się aż do Meksyku, gdzie odwiedzimy Muzeum Fridy Kahlo. Mieści się ono w Niebieskim Domu, w którym artystka spędziła znaczną część swojego życia.
Niebieski Dom (po hiszpańsku La Casa Azul) znajduje się w mieście Meksyk, w dzielnicy Coyoacán. Swoją nazwę zawdzięcza intensywnie kobaltowej barwie ścian. Oprócz koloru, dom wyróżnia to, że przez większość życia mieszkała w nim Frida Kahlo, najsłynniejsza meksykańska artystka. W Niebieskim Domu urodziła się w 1907 r. i zmarła w 1954 r. Dziś działa tam muzeum poświęcone jej życiu i twórczości.
Malarstwo Fridy Kahlo jest rozpoznawalne na pierwszy rzut oka. Z jednej strony zbliża się do surrealizmu, z drugiej pełne jest odniesień do meksykańskiej sztuki ludowej. Przede wszystkim jednak twórczość Fridy jest niezwykle osobista. Duża i najbardziej znana część jej dorobku to autoportrety. Choć przyciągają mocnymi, radosnymi kolorami, naznaczone są wielkim cierpieniem. Sama malarka mówiła: „maluję siebie, ponieważ najczęściej przebywam w odosobnieniu i znam dobrze obiekt, który uwieczniam”. Jej osamotnienie wynikało przede wszystkim ze złego stanu zdrowia. Jako kilkulatka zachorowała na polio, a kilkanaście lat później uległa poważnemu wypadkowi w autobusie. W czasie rekonwalescencji po tym drugim zdarzeniu, gdy kilka miesięcy musiała spędzić w gipsie, zaczęła malować dla zabicia czasu. Od ojca, fotografa, pożyczyła farby, a matka zamówiła dla niej specjalne sztalugi umożliwiające malowanie w łóżku. Później właśnie w ten sposób - malując obrazy takie jak „Strzaskana kolumna” (Museo Dolores Olmedo, Meksyk) - Frida odreagowywała trudne przeżycia: burzliwą relację z mężem, malarzem Diego Riverą, poronienia i kolejne operacje.
W Niebieskim Domu możemy poczuć obecność artystki. Zresztą w pewnym sensie nigdy go nie opuściła - to tu przechowywana jest urna z jej prochami. Budynek niewiele zmienił się od czasów Kahlo, o czym można się przekonać korzystając z wirtualnej wycieczki. Ojciec malarki kupił dom na początku XX w. Wtedy nie był jeszcze tak ekscentrycznie pomalowany - kolor ścian zmienili w latach 40. Frida i Diego, którzy zamieszkali tam po swoim drugim ślubie. W tym czasie dobudowano także obszerną pracownię, a dziedziniec zapełnił się lokalnymi roślinami. W muzeum Niebieski Dom przekształcono zgodnie z wolą Rivery tuż po jego śmierci w 1957 r. Część ekspozycji to po prostu zachowane wnętrza mieszkalne, utrzymane w jaskrawych kolorach, podobnie jak malarstwo Fridy. W pracowni możemy zobaczyć rozłożone farby i sztalugę, a przed nią wózek inwalidzki, z którego artystka musiała korzystać pod koniec życia. W sypialni znajdziemy lustro wmontowane w baldachim łóżka, umożliwiające tworzenie autoportretów nawet gdy malarka nie mogła wstawać. Ściany zdobią dzieła samej Fridy i jej męża, ale także innych artystów awangardowych, z którymi utrzymywali kontakt. Ważną częścią wnętrz jest kolekcja sztuki i rzemiosła ludowego oraz prekolumbijskiego, które miały ogromny wpływ na twórczość Kahlo i Rivery.
Mimo ciężkiego życia i trudnej treści swoich obrazów, Frida jest dziś prawdziwą ikoną popkultury. Jej twarz z mocnymi brwiami, barwne ubrania i kwiaty we włosach są powszechnie rozpoznawalne. Swój charakterystyczny wizerunek artystka kreowała bardzo świadomie i równie świadomie utrwalała go malując autoportrety. Chętnie ubierała się w kolorowe stroje z regionu Oaxaca. Długie spódnice pomagały jej ukrywać zdeformowaną przez polio nogę, ale przede wszystkim wyrażały jej przekonania i przywiązanie do kultury Meksyku. Tradycyjne ubiory swobodnie modyfikowała i mieszała z dodatkami z innych kręgów kulturowych. W 2004 r. w łazience Niebieskiego Domu odkryto schowane tam przez Diego Riverę na prawie 50 lat przedmioty osobiste malarki. Wśród nich znalazło się około 300 elementów garderoby i biżuterii oraz akcesoriów medycznych i ortopedycznych - takich jak proteza nogi odziana w czerwony, ekstrawagancki but z motywem chińskich smoków. Wystawę stworzoną ze znalezionych w łazience rzeczy można oglądać na platformie Google Arts & Culture w formie wirtualnej prezentacji przygotowanej przez Muzeum Fridy Kahlo.
Fot. Frida Kahlo z figurką z kultury Olmeków, 1939 r. (Nickolas Muray Photo Archives)
Zwiedzajcie z nami muzea i galerie całego świata bez wychodzenia z domu!
Takie możliwości otwiera przed Wami sekcja MUZEA i GALERIE w Bazie Legalnych Źródeł na legalnakultura.pl
Artykuł powstał w ramach projektu
Prawa własności intelektualnej? Ja to rozumiem!
Społeczna kampania edukacyjna Legalna Kultura
Projekt zrealizowany przez Fundację Legalna Kultura we współpracy i przy wsparciu finansowym European Union Intellectual Property Office
Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura


Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura

Na skróty
Archiwum
