PRAWO W KULTURZE
/ Audycje o prawie autorskim
Masz prawo wiedzieć - prawie wszystko o Prawie Autorskim
Co można wrzucić na YouTube? Czy ściąganie filmów z internetu jest legalne? Kiedy kończy się cytat, a zaczyna plagiat? Czy prawo chroni tak samo gwiazdy i muzyków amatorów? Na te i inne pytania odpowiada cykl 31 audycji, które zostały przygotowane z myślą o wszystkich odbiorcach i twórcach kultury.
Przystępny język nagrań gwarantuje zrozumienie nawet najbardziej skomplikowanych zagadnień poruszanych przez ekspertów.
Cykl audycji "Masz prawo wiedzieć - prawie wszystko o Prawie Autorskim" pochodzi ze strony ZPAV.
- Jak powstaje piosenka
-
Czy ściąganie filmów z Internetu jest legalne?
OPIS AUDYCJI
Nieznajomość prawa nie zwalnia z odpowiedzialności. Czy wiesz, kiedy można pobierać z sieci lub kopiować filmy? Wątpliwości rozwiewają:
Jacek Bromski, prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich, który wyjaśnia kiedy można już mówić o kradzieży własności intelektualnej.
Profesor Elżbieta Traple, prawnik UJ, która tłumaczy czym jest dozwolony użytek prywatny. -
Studniówka, wesele, bal karnawałowy, radio u fryzjera a tantiemy dla twórców i artystów
OPIS AUDYCJI
O tym, by zapłacić artyście za to, co stworzył, należy pamiętać nie tylko przy zakupie jego płyty lub biletu na koncert.
Z tytułu prawa autorskim trzeba zapłacić także w innych przypadkach – kiedy, komu i dlaczego – wyjaśnia Bogusław Pluta, dyrektor ZPAV. Jak to wygląda w praktyce tłumaczy Marek Suszkiewicz z agencji koncertowej DUO.
Agnieszka Parzuchowska-Janczarska, prawnik STOART wyjaśnia, co dzieje się w przypadku, gdy jest kilku wykonawców jednego utworu (np. utwór wykonuje orkiestra).
-
Twórcy, wykonawcy, kompozytorzy i producenci - jakie prawa ich chronią?
OPIS AUDYCJI
Kim jest autor i w którym momencie może się takim mianować, kiedy natomiast możemy mówić o utworze? – wyjaśnia Anna Biernacka, radca prawny Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
Agnieszka Parzuchowska-Janczarska, prawnik STOART tłumaczy na czym polega ochrona prawna wykonań artystycznych.
Profesor Elżbieta Traple, prawnik UJ wyjaśnia szczegółowo, na czym polega ochrona prawna piosenki w kontekście poszczególnych autorów – muzyki i słów, a także wykonawcy.
-
Czy prawo chroni tak samo gwiazdy muzyki pop, muzyków amatorów i tych np. z filharmonii?
OPIS AUDYCJI
Ryszard Ulicki, autor przeboju „Kolorowe jarmarki” opowiada, na swoim przykładzie, o różnicy między wykonawcą a autorem oraz kwestii dostępu do sławy i popularności.
Czy warto się zarejestrować w organizacji zbiorowego zarządzania będąc artystą – zarówno zawodowym jak i amatorem – radzi Agnieszka Parzuchowska-Janczarska, prawnik STOART.
Ile kosztuje taka rejestracja lub członkostwo – na przykładzie ZAiKS-u wyjaśnia Elżbieta Bryła-Krukowska, kierownik Wydziału Ogólnoczłonkowskiego Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
-
YouTube i inne serwisy społecznościowe – co wolno, a czego nie wolno tam zamieszczać?
OPIS AUDYCJI
Dziś w Internecie można znaleźć niemal wszystko. Nie wszystkie treści pojawiające się w sieci zostały tam zamieszczone legalnie. Jakie rozwiązania, celem przestrzegania praw autorskich stosuje popularny serwis YouTube – wyjaśnia Agata Wacławik-Wejman Google-YouTube.
LUC – raper, kompozytor, reżyser i producent opowiada o stosowanych przez siebie formach udostępniania własnej twórczości w Internecie. Odpowiada także na pytanie, co czuje artysta znajdując swoje – nielegalnie zamieszczone w sieci – utwory.
Profesor Elżbieta Traple, prawnik UJ tłumaczy czy można udostępniać w Internecie filmy, które się legalnie zakupiło.
-
Radio internetowe – nie zwalnia z płacenia tantiem
OPIS AUDYCJI
Powstaje coraz więcej amatorskich rozgłośni internetowych. Nie każdy wie, że one także zobowiązane są to uiszczania opłat z tytułu tantiem.
Agnieszka Parzuchowska-Janczarska, prawnik STOART wyjaśnia jak wygląda kwestia płacenia za odtwarzanie muzyki w przypadku radiostacji internetowych. Tłumaczy także, jak wygląda repartycja czyli podział wynagrodzeń, m.in. W sytuacji wykonywania coverów.
Bogusław Pluta, dyrektor ZPAV tłumaczy czy tantiemy w przypadku radiostacji internetowych są takie same, jak w przypadku nadawców „w eterze”? Od czego zależą opłaty? Ostrzega także przed konsekwencjami niezapłacenia.
-
Prawo autorskie a działalność (gospodarcza) reklamowa i marketingowa – niewiedza może drogo kosztować
OPIS AUDYCJI
Reklama lubi szukać inspiracji w filmach, książkach czy wierszach. Należy jednak bardzo uważać, by odwołując się np. do znanych cytatów z kina nie naruszyć czyichś praw autorskich. Mecenas Janusz Jakubowski z kancelarii Jakubowski Pluta i Wspólnicy wyjaśnia, gdzie przebiega cienka granica pomiędzy inspiracją a plagiatem.
Warto jednak pamiętać, że także reklama może podlegać ochronie – kiedy i na jakich zasadach wyjaśnia mecenas Anna Lewkowicz.
Istotne jest także, byśmy korzystając w cudzej twórczości, także też dostępnej wszem i wobec w internecie mieli świadomość, że konieczne jest podjęcie pewnych działań. Jakich – wyjaśnia Agata Wacławik-Wejman Google-YouTube.
-
Nie tylko policja i prokuratura – kto w Polsce ściga piratów, którzy łamią prawa autorskie?
OPIS AUDYCJI
Ściąganie nielegalnie z internetu może mieć przykre konsekwencje. Jak wygląda procedura zatrzymania pirata internetowego opowiada ktoś, komu się to przytrafiło.
Ściganiem piratów zajmuje się w Polsce m.in. Kampania Antypiracka. Na czym polega ten program wyjaśnia Jan Bołdyga ze ZPAV.
Użytkownik internetu często tłumaczy, że nie miał pojęcia, że treści, które pobiera są zamieszczone w sieci nielegalnie. Po czym poznać czy nie łamiemy czyichś praw autorskich pobierając treści z internetu tłumaczyMikołaj Wojtal, prawnik ZPAV.
-
Artystyczne wykonanie też kosztuje
OPIS AUDYCJI
Nie tylko ci, którzy napisali muzykę lub słowa do utworu mają prawo do tantiem. Również artyście wykonawcy w myśl prawa autorskiego przysługuje prawo do wynagrodzenia z tytułu tantiem. Na jakiej podstawie – wyjaśnia Agnieszka Parzuchowska-Janczarska , prawnik STOART. Tłumaczy także, jak działa taka instytucja jak STOART Związek Artystów Wykonawców.
Agnieszka Parzuchowska-Janczarska odpowiada również na pytanie, czy przy organizacji imprezy charytatywnej także należy odprowadzić tantiemy.
-
Przedruk – płacimy czy nie płacimy?
OPIS AUDYCJI
Przedruk artykułów to powszechna praktyka , zwłaszcza w dobie Internetu. Jak pogodzić przepisy prawa autorskiego z wymogami rynku? Jakie obowiązują zasady i co robią wydawcy, by wszystko odbywało się w zgodzie z regułami? Na te pytania odpowiada Maciej Hoffman, dyrektor generalny Izby Wydawców Prasy.
Te same narzędzia technologiczne, które umożliwiają przedruk (nie zawsze legalny) artykułów, pozwalają śledzić takie działania. Jak to działa – wyjaśnia Jacek Wojtaś, koordynator ds. europejskich Izby Wydawców Prasy. Tłumaczy również, jak wyglądają procedury ustalania, czy zostały naruszone prawa autorskie oraz jakie grożą za to kary.
-
Co zrobić jak nie wiemy co zrobić? Kogo zapytać, kto nam może pomóc w wątpliwych sytuacjach?
OPIS AUDYCJI
Nieznajomość prawa nie usprawiedliwia tych, którzy je łamią. Gdzie szukać informacji i odpowiedzi na pytania związane z ochroną twórczości – wyjaśnia Anna Biernacka, radca prawny Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
Michał Nosowicz (Mafia Mike), producent, kompozytor, dj opowiada, jak w praktyce wygląda funkcjonowanie na rynku muzycznym.
Dlaczego warto działać zgodnie z literą prawa tłumaczy Robert Pawłowski, właściciel sieci restauracji w Warszawie.
-
Dozwolony użytek osobisty – jaki jest jego zakres?
OPIS AUDYCJI
Często wymieniamy się między sobą – z przyjaciółmi czy z rodziną – książkami, płytami czy filmami na DVD. Czy jest to zgodne z prawem autorskim?
Jacek Bromski, prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich, wyjaśni co wolno, a czego nie wolno w kontekście dozwolonego użytku. Opowiada też o rozwiązaniach stosowanych w Europie wobec osób, które udostępniają różne utwory, niekoniecznie zgodnie z prawem.
Marek Staszewski, pełnomocnik prawny ZPAV wyjaśnia, w jakich okolicznościach możemy skopiować płytę DVD.
-
Wykonanie serwisu internetowego (stron www) – czy w tym przypadku prawa autorskie mają zastosowanie?
OPIS AUDYCJI
Czy strona internetowa także może być dziełem, podlegającym ochronie prawem autorskim? Krzysztof Szewczyk, projektant stron www opowiada, jak wygląda praca z klientem, który zamawia u niego stronę internetową, a także wyjaśnia dlaczego uważa, że jest to utwór.
Jak z przestrzeganiem prawa autorskiego radzą sobie wielkie serwisy internetowe wyjaśnia Agata Wacławik-Wejman Google-YouTube. Czym jest content id, co się dzieje, gdy na YouTube pojawia się materiał naruszający prawa autorskie?
Czy wykonawca stron internetowych może zamieścić informację o swoim autorstwie na stworzonym przez siebie portalu, tłumaczy prof. Ryszard Markiewicz, dyrektor Instytutu Własności Intelektualnej UJ.
-
Organizacja Zbiorowego Zarządzania – komu służy, w czyim interesie działa?
OPIS AUDYCJI
Twórcy, autorzy i kompozytorzy, ale także producenci i wykonawcy – oni wszyscy potrzebują wsparcia, zwłaszcza przy podejmowaniu szeregu działań prawnych przy okazji swojej działalności. Z pomocą przychodzą im organizacje zbiorowego zarządu, zwane w skrócie OZZ-ami.
Dlaczego takie organizacje są potrzebne, a także jakie spełniają funkcje i jakiego rodzaju pomocy udzielają – wyjaśnia Ryszard Ulicki, poeta, autor przeboju „Kolorowe jarmarki”.
Jakie OZZ-y działają w Polsce i czym są prawa pokrewne tłumaczy Anna Biernacka, radca prawny Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
-
Tantiemy – od czego zależy koszt i kogo o to pytać?
OPIS AUDYCJI
Właściciele hoteli, zakładów fryzjerskich czy organizatorzy imprez muszą, chcą legalnie odtwarzać muzykę, mieć podpisane umowy z takimi podmiotami jak: ZAiKS, STOART, ZPAV i SFP ZAPA.
Jak wyglądają tabele opłat, określenie sposobów korzystania z utworów czy stawki w przypadku Stowarzyszenia Autorów ZAiKS tłumaczyAndrzej Kuśmierczyk, kierownik Wydziału Licencji i Inkasa ZAiKS-u. Opowiada również, w jaki sposób pracują inspektorzy w całej Polsce.
O tym, jak to wygląda w innych organizacjach mówi Agnieszka Parzuchowska-Janczarska, prawnik STOART.
Czy naprawdę trzeba płacić za radio grające np. W małym sklepie spożywczym – na to pytanie odpowiada Bogusław Pluta, dyrektor ZPAV.
-
Koncert i kino – czego i dlaczego nie wolno?
OPIS AUDYCJI
Większość z nas bardzo lubi koncerty, ceni sobie możliwość spotkania na żywo z podziwianymi przez siebie artystami. Koncerty to także ważny element pracy dla twórców. O roli, jaką spełniają w zawodowym życiu występy przed publicznością opowiada Dawid Zajda z zespołu De Nuevo.
Czy wolno rejestrować koncerty telefonami komórkowymi lub dyktafonami wyjaśnia Jarosław Podkański, organizator koncertów i producent.
Marek Suszkiewicz z agencji Duo tłumaczy skąd bierze się niechęć organizatorów, ale i samych artystów do fotografowania ich koncertów.
-
Piratowanie, pirackie paserstwo i korzystanie z pirackich nagrań – zagrożenia i kary
OPIS AUDYCJI
Nieznajomość prawa nie zwalnia z odpowiedzialności. Korzystanie z pirackich nagrań może mieć bardzo przykre konsekwencje.
W jaki sposób policja walczy z piractwem, czym jest cyberprzestępczość i jak z nią walczyć wyjaśnia Robert Horosz z Komendy Głównej Policji.
Jan Bałdyga ze ZPAV mówi o procedurach namierzania piratów, a także o oznaczeniach nośników. Mikołaj Wojtala, prawnik ZPAV odpowiada na pytanie, czy dj może, posiadając legalnie zakupione płyty, odtwarzać muzykę na imprezach ze zrobionych przez siebie kopii.
-
Domowa biblioteka kinomana – czy film zapisany na twardym dysku dekodera to już piractwo? Czy istnieje kopiowanie filmów na DVD na użytek prywatny?
OPIS AUDYCJI
Dziś w każdym niemal domu znajduje się mniejsza lub większa filmoteka. Warto jednak wiedzieć, jaki sposób pozyskiwania filmów budzi wątpliwości natury prawnej.
Czy ściąganie filmów z internetu zawsze jest nielegalne? Czy posiadając film, na legalnie zakupionej płycie DVD możemy go udostępniać w sieci? Co grozi osobom łamiącym prawo w tej kwestii? A te pytania odpowiadaCezary Piekarczyk, Kierownik Działu Repartycji i Obsługi Klienta SFP-ZAPA.
Dominik Skoczek, ekspert prawa autorskiego wyjaśnia, czy można nagrać film z kablówki, a następnie zgrać go na DVD. Odpowiada także na pytanie, w jakich sytuacjach kopiowanie jest nielegalne.
-
Piszesz, komponujesz, malujesz, tworzysz, śpiewasz, grasz. Może warto się zarejestrować? Co daje status twórcy?
OPIS AUDYCJI
Powiedzenie o sobie „jestem twórcą” może napawać dumą. Kto może tak o sobie powiedzieć? Czy trzeba się specjalnie rejestrować, by móc się za twórcę uważać? Na te pytania odpowiada Mecenas Janusz Jakubowski z kancelarii Jakubowski Pluta i Wspólnicy.
Jakie korzyści daje status twórcy, a także dlaczego są kwestie, w których sam sobie może nie poradzić wyjaśnia artysta, poeta Ryszard Ulicki.
Czy można tworzyć pod pseudonimem i zarejestrować swoje utwory anonimowo wyjaśnia profesor Elżbieta Traple, prawnik UJ.
-
Oryginał a piracka kopia – czy i jak można to rozpoznać?
OPIS AUDYCJI
Podróbki czy wersje pirackie w przypadku dóbr kultury to niekoniecznie wynalazek naszych czasów. Dziś jednak skala problemu jest ogromna. W jaki sposób, jeśli nie wyeliminować to przynajmniej znacząco utrudnić piratom uprawianie ich procederu? Na to pytanie odpowiada Jan Bałdyga, koordynator grupy antypirackiej ZPAV.
Jak odróżnić „pirata” od oryginału tłumaczy Andrzej Kozłowski z grupy antypirackiej ZPAV.
-
Licencja a tantiema
OPIS AUDYCJI
Jak wygląda kwestia udzielania licencji w przypadku różnego rodzaju utworów? Na przykładzie zdjęć wyjaśnia to Donat Brykczyński, fotograf z Klubu Fotografii Prasowej Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.
Mecenas Janusz Jakubowski z kancelarii Jakubowski Pluta i Wspólnicytłumaczy czym są tantiemy, pola eksploatacji oraz, w ujęciu prawniczym, umowa licencyjna.
Mecenas Anna Biernacka radca prawny Stowarzyszenia Autorów ZAiKS odpowiada na pytanie, co zrobić, gdy nie możemy skontaktować się z twórcą, którego utwór chcemy wykorzystać.
-
Artyści potrzebują publiczności. Czy jeszcze potrzebne są organizacje zbiorowego zarządzania?
OPIS AUDYCJI
Wydanie płyty nie jest prostą sprawą dla artysty. Wiąże się z ciężką pracą. Nie dziwi więc, że niechętnie obserwują sytuacje, w których są w jakiś sposób ze swojej twórczości okradani. O swoich doświadczeniach opowiada LUC – raper, kompozytor, reżyser i producent.
Jeśli cenimy czyjąś twórczość, możemy wyrazić to poprzez zakup płyty lub biletu na koncert. O sposobach, w jakie możemy wspierać artystów mówi Jacek Brzuz z platformy Sound Park.
-
Małe i wielkie prawa autorskie
OPIS AUDYCJI
Czym są małe prawa autorskie, a jakie utwory podlegają ochronie wielkimi prawami? Skąd się bierze to rozróżnienie i jak to wygląda w praktyce? Na czym polega licencjonowanie danego typu utworów? Na te pytania odpowiada Andrzej Kuśmierczyk, kierownik Wydziału Licencji i Inkasa ZAiKS-u.
Wyjaśnia także, że można treści znalezione w sieci pobierać, przerabiać i ponownie wrzucać do internetu. Kiedy i w jakiej sytuacji potrzebna jest zgoda autora?
-
Jakie błędy przy stosowaniu praw autorskich są najczęściej popełniane?
OPIS AUDYCJI
Nieznajomość prawa to co innego niż świadome łamanie jego zasad. Warto jednak pamiętać, że niewiedza nie zwalnia z odpowiedzialności.
Mecenas Janusz Jakubowski z kancelarii Jakubowski Pluta i Wspólnicywyjaśnia czym jest plagiat oraz o jakich innych naruszeniach można mówić.
Agnieszka Parzuchowska-Janczarska, prawnik STOART tłumaczy co się dzieje w sytuacji, gdy ktoś za autora podaje… kota.
Prof. Ryszard Markiewicz, dyrektor Instytutu Własności Intelektualnej UJ odpowiada na pytanie czy pomysł podlega ochronie prawem autorskim.
-
Czy jest muzyka, za którą nie płaci się tantiem?
OPIS AUDYCJI
Co do zasady za publiczne odtwarzanie muzyki trzeba płacić. W jakich sytuacjach można wykorzystać utwór nie pytając autora o zgodę i nie płacąc tantiem wyjaśnia mecenas Anna Biernacka, radca prawny Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
Jacek Brzuz z platformy Sound Park opowiada o modelu funkcjonowania swojej firmy.
Andrzej Kuśmierczyk, kierownik Wydziału Licencji i Inkasa ZAiKS-u wyjaśnia, jakie zasady rządzą wyliczaniem opłat za odtwarzanie muzyki w różnego rodzaju lokalach.
-
Czego nie chroni prawo autorskie?
OPIS AUDYCJI
Nie wszystko podlega ochronie prawem autorskim. Przykłady idei czy dokumentów nie podlegających ochronie przedstawia prof. Ryszard Markiewicz, dyrektor Instytutu Własności Intelektualnej UJ.
Mecenas Anna Lewkowicz wyjaśnia, jakie elementy są istotne dla utworu, by podlegał ochronie.
Katarzyna Nowicka z Centrum Nauki Kopernik tłumaczy jakiej ochronie podlegają wzory matematyczne czy eksponaty w muzeach.
-
Korzystanie z cudzego utworu. Na jakich zasadach można wykorzystać fotografie, sample czy fragment cudzego utworu?
OPIS AUDYCJI
Aby wykorzystać utwór, musimy mieć zgodę autora. Czy zawsze? Jak taką zgodę uzyskać wyjaśnia Cezary Piekarczyk, Kierownik Działu Repartycji i Obsługi Klienta SFP-ZAPA.
Czy są sytuacje, w których nie musimy pytać o zgodę na wykorzystanie czyjegoś utworu – na to pytanie odpowiada prof. Ryszard Markiewicz, dyrektor Instytutu Własności Intelektualnej UJ.
Czy dozwolone jest np. skorzystanie z cudzej piosenki, dopisując do istniejącej muzyki własne słowa, nie pytając o zgodę wyjaśnia Andrzej Kuśmierczyk, kierownik Wydziału Licencji i Inkasa ZAiKS-u.
-
Kiedy przestajesz być autorem i nie możesz czerpać z tego zysków? Przekazanie majątkowych praw autorskich.
OPIS AUDYCJI
Majątkowe prawa autorskie są uprawnieniem, na podstawie którego twórca może otrzymać wynagrodzenie. Mecenas Janusz Jakubowski z kancelarii Jakubowski Pluta i Wspólnicy definiuje majątkowe prawa autorskie i tłumaczy na ile zarządzanie tymi prawami zależy od twórcy.
Co autor może zrobić ze swoimi prawami majątkowymi, a także dlaczego lepiej jest udzielić licencji niż sprzedać prawa majątkowe – te kwestie omawia Andrzej Kuśmierczyk, kierownik Wydziału Licencji i Inkasa ZAiKS-u.
-
Moje zdjęcie w internecie bez mojej zgody
OPIS AUDYCJI
Internet kipi portalami wypełnionymi fotografiami. Należy jednak bardzo uważać pobierając z sieci zdjęcia – ponieważ one także podlegają ochronie prawem autorskim.
O zasadach działania serwisu prezentującego zdjęcia Obiektywni.pl opowiada Maciej Stankiewicz.
Donat Brykczyński, fotograf z Klubu Fotografii Prasowej Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, odpowiada na pytanie, czy każde zdjęcie można zamieścić w sieci?
Andrzej Kuśmierczyk, kierownik Wydziału Licencji i Inkasa ZAiKS-u wyjaśnia kto powinien udzielić zgody w przypadku wykorzystania np. zdjęcia portretowego.
-
Jak nie dać się wykiwać? Dlaczego artyści współpracują z Organizacjami Zbiorowego Zarządzania?
OPIS AUDYCJI
Czy artysta jest w stanie zupełnie sam dbać o swoje interesy? Dlaczego potrzebne są takie organizacje jak ZAiKS – wyjaśnia Michał Nosowicz (Mafia Mike), producent, kompozytor, dj. Tłumaczy także, czy dj może zostać członkiem ZAiKS-u.
Dlaczego pojedynczy człowiek sobie nie poradzi w atystycznym świecie, a ZAiKS, ZPAV, STOPART czy SFP mają siłę przebicia? Na to pytanie odpowiada kompozytor Janusz Koman.