CZYTELNIA KULTURALNA
/ Łyk sztuki do kawy
Wielkanocny Łyk sztuki do kawy
28.03.24
Od religijnych i narodowych symboli po różne oblicza miłości rozkwitającej w otoczeniu wiosenno-wielkanocnych atrybutów - to wszystko znajdziemy na dawnych pocztówkach, które rozsyłano w okresie przedwojennym wraz z wielkanocnymi życzeniami. Czaru wielkanocnych wspomnień szukaliśmy w należących do domeny publicznej zbiorach Polony.
Pierwowzór pocztówki powstał w pierwszej połowie XIX wieku. W 1840 – brytyjski pisarz Theodore Hook wysłał pierwszą kartę pocztową, do samego siebie.
Słowo "pocztówka" jest stosunkowo młode. Liczy sobie zaledwie 123 lat, a wymyślił je w roku 1900 Henryk Sienkiewicz. Autor Trylogii anonimowo wygrał konkurs prasowy na słowo mające zastąpić powszechnie używany rusycyzm "otkrytka". "Pocztówkę" wybrano spośród ponad 300 propozycji, wśród których były m.in. "odsłonka", "odwrotka", "niedyskretna", "listówka" a także "pisanka".
W stanowiących część domeny publicznej archiwach Polony udało się nam wyszperać m.in. malarskie pocztówki Tadeusza Rybkowskiego - polskiego twórcy z przełomu XIX/XX wieku, który specjalizował się w wiejskich scenach rodzajowych i uwiecznianiu codzienności. Na pocztówkach jego autorstwa znajdziemy motywy heraldyczne oraz religijne wpisane w ornamentykę wielkanocną.
Jednak gros pocztówek z czasów przedwojennych to kobiece bądź damsko-męskie scenki rodzajowe, których bohaterowie dzierżą bazie, opiekują się pisankami - nie rzadko nienaturalnych rozmiarów, ale też szykują się do wyjścia ze święconką bądź składają sobie życzenia przy wielkanocnym stole.
Na rewersach pocztowych kart, oprócz standardowych życzeń pomyślności i szczęścia, znaleźć można zapisy klasyczne dla czasów, gdy listowa korespodencja stanowiła jeden z podstawowych kanałów komunikacji - zapytania o zdrowie, samopoczucie, zmiany w życiu itp.
Życzymy serdecznych Świąt Wielkanocnych.
W małych chwilach i wielkich wydarzeniach,
niech odradzają się dobre idee i obyczaje.
Świętujcie szczęśliwie i spokojnie!
Bądźcie zdrowi!
W czasach, gdy nadchodzi schyłek tej przyjaznej tradycji, a moc życzeń zawłaszcza cyfrowa rzeczywistość, nadal możemy cieszyć oko czarem dawnych pocztówek. Zapraszamy w wielkanocną podróż sentymentalną!
Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura
Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura
Artykuł powstał w ramach projektu
Prawa własności intelektualnej? Ja to rozumiem!
Społeczna kampania edukacyjna Legalna Kultura
Projekt zrealizowany przez Fundację Legalna Kultura we współpracy i przy wsparciu finansowym European Union Intellectual Property Office