Wszyscy znają odlaną w brązie sylwetkę Fryderyka Chopina siedzącego pod mazowiecką wierzbą. Ten jeden z najbardziej znanych warszawskich pomników, znajdujący się w Łazienkach Królewskich od 60 lat jest miejscem letnich koncertów chopinowskich. Ale czy wiemy coś więcej na jego temat? Jakie były jego losy? Co działo się z nim podczas wojny? Może warto przypomnieć jego historię.

Z inicjatywą budowy monumentu wystąpiło Warszawskie Towarzystwo Muzyczne. W 1908 roku ogłoszono konkurs na jego wykonanie. Ostatecznie zwyciężyła koncepcja Wacława Szymanowskiego - polskiego malarza, rzeźbiarza (ucznia Cypriana Godebskiego - autora m.in. Pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie, czy Mikołaja Kopernika w Toruniu). Artysta pracował nad pięciometrowym posągiem Chopina i siedmiometrową wierzbą w swoim warsztacie. Wymarzonym miejscem lokalizacji rzeźby od samego początku były dla artysty Łazienki Królewskie. Zbliżająca się wówczas 100 rocznica urodzin Chopina miała być doskonałą okazją do odsłonięcia pomnika. Niestety przedłużające się prace i wybuch I wojny światowej udaremniły realizację planów.

W 1923 roku Wacław Szymanowski ponownie przystępuje do pracy. Dzięki silnej determinacji artysty udaje się wykonać odlew z brązu w Paryżu, a gotowe elementy montowane są na miejscu w Warszawie. Autorem projektu cokołu i basenu z czerwonego wąchockiego piaskowca zostaje architekt Politechniki Warszawskiej - Oskar Sosnowski. Pomnik Fryderyka Chopina odsłonięto 14 listopada 1926 roku w Łazienkach Królewskich.

Niestety monument nie przetrwał próby czasu. Wybuch II wojny światowej i odezwa Hansa Franka w sprawie zbiórki metalu na potrzeby zbrojenia armii przesądziły o losie pomnika. 16 ton brązu zostają zniszczone, pocięte i wywiezione na zachód. Oryginalne secesyjne dzieło Wacława Szymanowskiego przestaje istnieć.

Ponowne prace nad pomnikiem rozpoczynają się  w 1946 r. po zakończeniu II wojny światowej. Na ślady zabytku natrafiono podczas odgruzowywania zniszczonego domu Wacława Szymanowskiego na Mokotowie. W 1956 roku architekt Leon M. Suzin na podstawie zachowanych fotografii monumentu tworzy model fotogrametryczny pomnika. To dzięki niemu udaje się zespołowi rzeźbiarzy pod kierunkiem Władysława Wasiewicza wykonać odlew w skali 1:1. Ważący 16 ton pomnik – składający się z 116 części i mający 640 cm wysokości powraca do Łazienek Królewskich 11maja 1958 roku stając się miejscem organizowania regularnych koncertów Chopinowskich.

Warto zaznaczyć, iż kopia pomnika znajduje się także w japońskim mieście Hamamatsu.

Wacław Szymanowski (ur. 23 sierpnia 1859 - zm. 22 lipca 1930) studiował rzeźbę u Cypriana Godebskiego i malarstwo w École des Beaux-Arts. Swój warsztat rozwijał także w Monachium. Początkowo łączył te dwie dziedziny sztuki jednak w 1895 roku definitywnie porzucił malarstwo i zajął się rzeźbą. Jest autorem wielu pomników i nagrobków, które możemy spotkać w kilku miastach Polski m.in. Warszawie, Krakowie czy Wrocławiu.

Więcej informacji o dziełach sztuki znajdziecie w Bazie Legalnych Źródeł

Obejrzyj Kronikę Filmową 45/1946: Odnalezienie we Wrocławiu głowy pomnika Chopina

---

Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego