Odwieczny konflikt postaci commedia dell'arte - Pierrota i Arlekina - to nie tylko konflikt odmiennych charakterów, ale i zaduma nad losem artysty w najszerszym tego słowa znaczeniu. Komedia dell'arte pochodzi z włoskiej tradycji ludowej i jest pełną intryg i humoru sztuką opartą na improwizacji. Idealnie uchwycił to Paul Cézanne, francuski malarz z Aix-en-Provence. "Pierrot i Arlekin" z 1888 roku to obraz niezwykły pod wieloma względami i jedyny taki w dorobku artysty (znanego głównie z portretów, martwych natur i krajobrazów). Modelem Arlekina był nieślubny syn malarza, Paul. Sam Cézanne był również nieślubnym dzieckiem, co na tamte czasy było nie lada skandalem!

Paul Cézanne był jednym z najwybitniejszych malarzy francuskich, a jego twórczość stanowiła pomost między impresjonizmem a kubizmem. Urodził się w niewielkim wówczas Aix-en-Provence w 1839 roku jako syn kapelusznika i robotnicy. Jego największym przyjacielem Émil Zola, poznany w gimnazjum w Bourbon. Ich przyjaźń zakończyła się w 1886 roku, po wydaniu przez Zolę powieści "Arcydzieło" o malarzu bez woli twórczej, w której to postaci Cézanne rozpoznał siebie - w krótkim liście podziękował za książkę i więcej nie zobaczył się z Zolą. Paul przez lata żył w nieformalnym związku z Hortense Fiquet, pozującą mu modelką, z którą miał syna Paula - związek ten jak i jego owoc ukrywał przed swoją rodziną, żyjąc ze skromnej pensji wypłacanej przez ojca. Cézanne zmarł w 1906 roku. Zaskoczony przez burzę podczas pracy w plenerze, przeziębił się i stracił przytomność, odszedł kilka dni później.

Obraz "Pierrot i Arlekin" został namalowany w paryskiej pracowni Paula Cézanne'a przy ul. Val-de-Grace. Artysta świadomie złamał w nim perspektywę (zwróćcie uwagę na za długie stopy Arlekina schodzącego po stromej podłodze), a w rolę Pierrota wcielił się jego przyjaciel Louis Guillaume. Obecnie dzieło możemy podziwiać w Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie, największej kolekcji dzieł sztuki europejskiej w Rosji. W olbrzymich zbiorach znajdziecie m.in. obrazy Cranacha, Botticellego, Rembrandta, Degasa, Renoira czy Picassa. Elektroniczna kolekcja dzieł została przygotowana bardzo dokładnie, każdy zbiór posiada osobną stronę internetową, na której poznacie jego historię, szczegółowe informacje o eksponatach, a nawet nauczycie się jak tworzyć japońskie drzeworyty. Kolekcja malarstwa włoskiego jest dostępna również jako aplikacja na smartfony. Więcej ciekawych muzeów i galerii znajdziecie w Kulturze Na Widoku.

Komedie dell'arte są uwielbiane przez publiczność, ale potrzeba nie lada aktorów, by je wystawić. W repertuarze Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy zobaczycie "Sługę dwóch panów" Carla Gondoniego z Krzysztofem Szczepaniakiem w brawurowej roli Arlekina. Więcej o spektaklu przeczytacie tutaj.

---

Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego