Jedyny w Polsce obraz Claude Moneta „Plaża w Pourville” jest obecnie wyceniany nawet na 7 milionów dolarów, można go podziwiać w Muzeum Narodowym w Poznaniu i ma bardzo ciekawą historię.

Namalowany przez Moneta w 1882 niewielki (60x73cm) obraz przedstawiający impresjonistyczną wizję plaży w miejscowości Pourville na północy Francji trafił w 1906 roku do Kaiser Friedrich Museum (obecnie Muzeum Narodowe w Poznaniu). Zrabowany przez hitlerowców w 1943 roku, został wywieziony do Saksonii, a stamtąd zabrany przez Armię Radziecką jako mienie zdobywcze, na Wschód i miał trafić do Ermitażu. Odzyskany w 1956 roku, w ramach rewindykacji, trafił najpierw do Rogalina, a dopiero w 1990 roku do Poznania.

Na tym dramatyczne dzieje obrazu się nie skończyły. W poniedziałkowy ranek 19 września 2000 zauważono brak dzieła. Złodziej podłożył kopię, wcześniej wyciąwszy ostrym narzędziem oryginał wzdłuż wszystkich krawędzi z ramy. Przez 10 lat wydawało się, że jest to kradzież doskonała. Śledztwo w sprawie kradzieży umorzono w 2001 roku, jednak mimo to, z uwagi na duże znaczenie płótna dla kultury narodowej, nadal podejmowano działania mające na celu odnalezienie dzieła sztuki. Ostatecznie odnaleziono je 12 stycznia 2010 roku w Olkuszu, częściowo uszkodzone podczas wycinania z ram. Płótno było pofalowane, z niewielkimi wykruszeniami zaprawy i warstwy malarskiej, ale w ogólnie dobrym stanie.

Jak doszło do kradzieży i co doprowadziło do znalezienia sprawcy? Złodziej najpierw wystąpił do dyrekcji muzeum z prośbą o zgodę na kopiowanie jednego z obrazów eksponowanych w sąsiedztwie Moneta. Po jej uzyskaniu udawał, że szkicuje „Krajobraz z bydłem” autorstwa Jules’a Dupré, ale tylko wtedy, gdy pilnowała go opiekunka ekspozycji. Kiedy się oddalała, stopniowo wycinał „Plażę w Pourville” wzdłuż ramy. Sprzyjające okazały się okoliczności, zwłaszcza szpilki strażniczki, które głośnym stukotem ostrzegały rabusia o niebezpieczeństwie niepowodzenia misji. Wyciętą zdobycz złodziej schował do teki, w której przyniósł namalowaną wcześniej kopię. W miejscu słynnego oryginału zawisł falsyfikat, który dopiero po trzech dniach wzbudził podejrzenie pracowników muzeum. Policja sporządziła portret pamięciowy złoczyńcy i pobrała zostawione na ramie odciski palców. Niestety, nie pasowały do żadnyc h w policyjnej bazie.

Złodziej wpadł w ręce policji w styczniu 2010 roku, i to zupełnie przypadkowo. Posiadający wart miliony złotych obraz mężczyzna ściągnął na siebie wymiar sprawiedliwości z powodu... niepłaconych alimentów. Wówczas pobrano od niego odciski palców – wprowadzone do bazy okazały się identyczne jak te, które znaleziono na miejscu kradzieży obrazu 10 lat wcześniej. Sprawca swój występek motywował miłością do słynnych impresjonistów i pragnieniem posiadania dzieła jednego z nich. Obraz pędzla Claude’a Moneta przeleżał za szafą jego rodziców prawie 10 lat. Mimo iż za kradzież dóbr o szczególnym znaczeniu dla kultury grozi 10 lat więzienia, tłumaczenia o wrażliwości na sztukę przekonały sąd na tyle, że rabuś za kratkami spędził niewiele ponad rok.

Historia ta stała się inspiracją dla twórców popkultury. Władysław Krupka i Bogusław Polch stworzyli komiks na temat kradzieży obrazu zatytułowany Tajemnica „Plaży w Pourville”. Powstała poznańska gra miejska „Plaża w Pourville”, której motywem było odnalezienie obrazu. Powstał też inspirowany obrazem teledysk do utworu rapera DonGuralesko „Na Plaży w Pourville”. W 2018 roku w oparciu o rozmowę ze sprawcą kradzieży zrealizowano izraelsko-belgijski film dokumentalny „Standby Painter”, a w efekcie także wystawa. Najnowszym dziełem popkulturowym zainspirowanym kradzieżą obrazu jest film „Tarapaty 2”, który właśnie miał swoją premierę w kinach, więcej informacji znajdziecie na stronie Muzeum Narodowego w Poznaniu.

Zwiedzajcie z nami muzea i galerie całego świata! 

Takie możliwości otwiera przed Wami sekcja MUZEA i GALERIE w Bazie Legalnych Źródeł