Światowy Dzień Własności Intelektualnej obchodzimy 26 kwietnia. Celem święta jest podkreślenie znaczenia pracy twórców i wynalazców dla rozwoju naszej cywilizacji.

Czym jest własność intelektualna? To efekt twórczej pracy człowieka, która ze względu na oryginalność, znaczenie dla kultury, gospodarki i społeczeństwa powinien być chroniony. Chodzi przede wszystkim o utwory (np. film, muzyka, teksty literackie), patenty czy znaki towarowe, ale nie tylko, bo własność intelektualną tworzymy wszyscy - rysując, fotografując pisząc prace zaliczeniowe, a nawet posty w social mediach. Korzystając w uczciwy sposób z dokonań twórców i wynalazców, nie tylko doceniamy ich pracę, ale również wspieramy ich przyszłe dokonania.

Tegoroczne hasło Światowego Dnia Własności Intelektualnej brzmi „Innovation – improve lives”. „Każdego dnia zwykli ludzie tworzą niezwykłe rzeczy, by zmieniać świat na lepsze” – czytamy na stronie World Intellectual Property Organization.

Rozwój przez kulturę

Choć kultura w pierwszej chwili nie kojarzy się nam z biznesem i nowoczesnymi technologiami, dziś to właśnie firmy z sektorów kreatywnych są motorami gospodarki i odpowiadają za tworzenie nowych rynków, zarówno w oparciu o istniejący dorobek nauki, technologii i designu, jak i dopiero kształtujące się dziedziny. W najbardziej innowacyjnych gospodarkach przemysły kreatywne wypracowują nawet od 4 do 7 procent PKB. Rozwój gospodarczy to nie tylko wzrost PKB, to także rozwój kulturowy, a technologia i kultura wywierają na siebie wzajemny wpływ. - czytamy w raporcie "Otwarte innowacje na pograniczu przemysłów kreatywnych, nauki i biznesu" – przygotowanego przez PwC i Fish Ladder - studio projektów specjalnych Platige Image.

Z każdym rokiem pojawiają się nowe narzędzia i platformy komunikacji, które przyczyniają się do większego dostępu do kultury, rozrywki i edukacji. W niedalekiej przeszłości nie było firm z sektora animacji komputerowej, komunikacji satelitarnej, gier mobilnych czy wirtualnej rzeczywistości – branże te jeszcze nie istniały. Dziś książki w formie e-booków czy audiobooków, muzyka na MP3 czy w serwisach streamingowych i filmy online czy transmisje spektakli operowych na żywo to chleb powszedni. Z technologicznych udogodnień korzystamy na co dzień, często nawet nie zdając sobie z tego sprawy.

Własność intelektualna – kapitał XXI wieku

Jest jednak druga strona medalu. Rozwój technologii niesie za sobą wyzwania natury prawnej, a także edukacyjno-społecznej. Największym zagrożeniem dla branż kreatywnych jest rosnąca z roku na rok skala naruszeń własności intelektualnej stanowiącej podstawowy kapitał gospodarki opartej o innowacyjność. Kradzieże technologii i patentów, podrabianie znaków towarowych, a także nieautoryzowany obrót wytworami własności intelektualnej czyli piractwo to wyzwania, z którymi wszyscy musimy się zmierzyć. - Piractwo internetowe to nie jest jedynie problem pojedynczych użytkowników, którzy w nieuczciwy sposób ściągają z sieci filmy czy seriale. Dziś piractwo ma charakter globalny i przynosi ogromne zyski zorganizowanym grupom przestępczym, które zarabiają udostępniając użytkownikom Internetu kontent, do którego nie mają prawa. Korzystają przy tym z faktu, że prawo nie nadąża za technologią, a dzięki Internetowi nielegalną działalność na skalę międzynarodową prowadzić można z każdego zakątka globu – mówi Kinga Jakubowska, prezes Legalnej Kultury. - Internet jest stosunkowo młodym bytem i korzystając z niego tworzymy dopiero coś, co można nazwać Kulturą internetu – zbiór obyczajów i praw, które podobnie jak w prawdziwym życiu, powinny stanowić pewne normy zachowań. Dlatego niezwykle ważne jest rozmawianie o piractwie i uświadamianie odbiorcom roli twórców w procesie funkcjonowania kultury, a także wskazywanie które serwisy szanują własność intelektualną - dodaje.

Jak bardzo aktualny jest problem braku szacunku dla cudzej twórczości, widać na przykład w wynikach badań brytyjskiej agencji MUSO. Wynika z nich, że Polska uplasowała się na 19. pozycji wśród państw, gdzie najchętniej odwiedza się piracki serwisy. 12,5 procent ruchu w polskim Internecie dotyczyło serwisów z filmami i serialami udostępnianymi z naruszeniem praw autorskich.