Rozpoczęła się 4. edycja Naukowej Biblioteki Audiowizualnej – programu edukacyjnego dającego czytelnikom nieograniczony dostęp do naukowych materiałów o filmie. Internetowa biblioteka zawiera prace naukowe i artykuły specjalistyczne, a wśród najnowszych publikacji są te dotyczące alternatywnych sposobów finansowania filmów dokumentalnych, technologii 3D, strategii pozycjonowania festiwali filmowych czy polityki w kinie.

Naukowa Biblioteka Audiowizualna to program serwisu Audiowizualni.pl i Fundacji Polskie Centrum Audiowizualne, realizowany we współpracy z Krajową Izbą Producentów Audiowizualnych przy finansowej pomocy Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Biblioteka powstała w 2013 r., współpracują z nią m.in. pismo popularnonaukowe „Academia” oraz Koło Badaczy Popkultury „Trickster” przy Uniwersytecie Wrocławskim. Nowym partnerem NBA jest jedna z najpopularniejszych akcji społecznych w Polsce „Nie czytasz? Nie idę z Tobą do łóżka!”. Prowadzona przez miłośników książek akcja od 2011 roku zdobyła imponującą liczbę 141 tysięcy fanów. Serwis Audiowizualni.pl wraz z „Nie czytasz” będzie prowadził wspólne projekty promujące czytelnictwo i prawa autorskie. Nocą i dniem – stąd też tytuł bieżącej odsłony biblioteki.

Najważniejszą pracą 4. edycji NBA jest duży fragment rozprawy doktorskiej Kamila Minknera „Kino jako medium polityczne”, której przedmiotem jest badanie filmów, jako nośników znaczeń politycznych pozwalające prześledzić nie tylko polityczną treść utworu filmowego, ale i polityczne uwikłania, którym podlegają również niepolityczne treści. Myślą przewodnią autora jest więc obalenie stereotypu postrzegania kina tylko jako przestrzeni rozrywki i sztuki i wykazanie, że kultura popularna ma także swoje miejsce w zakresie przedmiotowym polityki, jako dyscypliny.
Minkner tak pisze o swojej pracy: „Uważam, że utwory filmowe są doskonałą ilustracją faktów, zjawisk i procesów politycznych. W sposób niezwykle przekonujący pozwalają też zobrazować (dosłownie) istotę rozmaitych kategorii politologicznych, wliczając to kluczowe pojęcia, jak polityka i władza czy interesy polityczne. W związku z tym, pojmuję kino jako przestrzeń dokonującej się permanentnie translacji swoistej abstrakcji teoretycznej na język konkretu podany w interesującej dramaturgicznie formie”.

Ponadto dzięki współpracy z pismem „Academia” w Naukowej Bibliotece Audiowizualnej ukazały się trzy artykuły dotyczące nowych mediów i Internetu.

Dr Maciej Ogrodniczuk analizuje w swoim opracowaniu „Cyfrowi mówcy uczą się szybko” współczesne narzędzia komunikacji cyfrowej, wykazując, że komputerowe udogodnienia takie jak syntezatory mowy niosą ze sobą wiele aspektów, które próbują rozwiązać naukowcy, jak np. wielopoziomowość znaczeniowa języka.

Dr Matylda Szewczyk zajmuje się nowymi technologiami, które w Internecie umożliwiają prezentacje prac wideo, na przykładzie dzieł amerykańskiej artystki Lynn Hershman Leeson (autorki m.in. pełnometrażowego dokumentu „!WAR - Women Art Revolution” z 2010 roku). W swoim materiale przypomina np. niecodzienną akcję artystyczną stanowiącą próbę zrekonstruowania „Hotelu Dante” czy „Roberty Breitmore” w cyfrowym środowisku Second Life oraz premierę dokumentu Lynn Hershman Leeson „Niebezpieczna kultura” (2007) w tej przestrzeni, uznawaną za pierwszą projekcję filmu pełnometrażowego w Second Life. Pokaz odbywał się równolegle w „prawdziwym” kinie podczas festiwalu Sundance.

Natomiast dr Dominik Batorski analizuje rosnącą w tempie wykładniczym ilość nowych informacji w Internecie. Podkreślając fakt, że internauci nie są już tylko odbiorcami treści ale także ich twórcami, nadawcami oraz analizując dostępne dane ("według oficjalnych statystyk serwisu [You Tube] w 2010 roku dodanych zostało ponad 13 milionów godzin materiałów filmowych, a co minutę przesyłanych jest ponad 48 godzin, czyli blisko 8 lat materiałów na dobę") zauważa, że obecnym problemem nie jest niedobór informacji lecz niedobór uwagi.

Materiały dla branży audiowizualnej

Małgorzata Prociak w „Alternatywnych formach finansowania polskich filmów dokumentalnych” stara się odpowiedzieć na pytanie w jaki sposób polskie produkcje dokumentalne mogą radzić sobie na zagranicznych rynkach; gdzie należy szukać dodatkowych środków oraz jakie tematy powinni wybierać nasi dokumentaliści, aby móc zainteresować widzów na całym świecie. Zajmuje się np. modelem tworzenia budżetu produkcji filmu opartym na finansowaniu społecznościowym omawiając przy tej okazji filmy „Joanna” w reżyserii Anety Kopacz, „Solidarność według kobiet” w reżyserii Marty Dzido i Piotra Śliwińskiego, „SM” w reżyserii Ilony Bidzan oraz „Miła, padnij!” w reżyserii Mai Baczyńskiej.

Szymon Paszko w pracy magisterskiej „Produkcja filmowa w Polsce – aspekty prawno-gospodarcze”, napisanej na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Prawa i Administracji (kierunek prawo) w 2012 roku omawia i analizuje prawne i gospodarcze kwestie związane z prowadzeniem filmowej działalności gospodarczej w Polsce.

Praca magisterska Patryka Chromika „Strategia pozycjonowania wydarzeń kulturalnych na przykładzie festiwali filmowych w województwie śląskim” bada rynek polskich festiwali filmowych, ich rosnącą specjalizację, formułę konkursu czy dążenie do statusu wydarzenia charakterystycznego – nierozerwalnie złączonego z swoją lokalizacją.

W części specjalistycznej biblioteki znalazł się także artykuł ekspercki „O co chodzi w filmach 3D?” Joanny Popińskiej przybliżający najważniejsze aspekty kina trójwymiarowego i filmowania w technologii technologii S3D. Interesującą częścią tekstu jest rozpatrywanie problematyki rigów stereograficznych oraz parametrów kamer i wynikających z nich problemów.

Prace o charakterze ogólnym

Dominika Robak w swojej pracy „Sytuacja kin studyjnych i lokalnych w Polsce w dobie multipleksów. Analiza własna na wybranych przykładach” z 2014 roku prezentuje sytuację małych kin w okresie prężnej działalności nowoczesnych, ogromnych obiektów wielosalowych i wieloekranowych na podstawie własnych badań. Robak tak pisze we wstępie: „Istotny w pracy aspekt stanowi dyskurs historyczny dotyczący małych ośrodków sztuki filmowej, który ma pomóc w zrozumieniu działalności i znaczenia tych rodzajów kin. Zamierzeniem niniejszego tekstu jest również wykazanie, że oprócz problemu instytucjonalności placówek studyjnych i lokalnych, rozumianych jako instytucje, organizacje, związane z zarządzaniem, małe przybytki X Muzy mogą być interpretowane oraz analizowane w perspektywie kulturoznawczej. Praca proponuje myślenie o takich kinach w szerszej ramie, nie tylko jako o instytucjach, ale miejscach kultury, w których odbywają się wydarzenia ważne dla społeczności lokalnych”.

Zestaw 4. edycji Naukowej Biblioteki Audiowizualnej zamyka ciekawa praca magisterska Ewy Szponar „Światy na opak. O kinie skarnawalizowanym i jego bohaterach” napisana na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej w Instytucie Sztuk Audiowizualnych w 2008 roku, która zajmuje się teorią karnawalizacji Michaiła Bachtina. „Bachtinowska teoria karnawalizacji sytuuje się na pograniczu kilku nauk humanistycznych, między innymi: antropologii, socjologii i teorii literatury. Daje to możliwość i uzasadnia szerokie jej zastosowanie, także poza obszarem pierwotnego przeznaczenia, chociażby na gruncie filmoznawstwa” – pisze autorka. Uzupełniające tę pracę studium przypadku (case study) to przede wszystkim przyjrzenie się różnym aspektom „Mechanicznej pomarańczy” Stanleya Kubricka, „Wszystko o mojej matce” Pedro Almodóvara oraz „Casanovy” Federico Felliniego.

Nabór zgłoszeń do 5. edycji NBA

Prace magisterskie, licencjackie, doktorskie, artykuły specjalistyczne i opracowania dotyczące filmu, reklamy, telewizji, nowych mediów, gier komputerowych, Internetu, video-art autorzy mogą zgłaszać do koordynatorów programu NBA. Publikacja w bibliotece odbywa się na podstawie licencji podpisanych z autorami. Zespół Audiowizualni.pl oferuje także usługi bezpłatnej cyfryzacji prac papierowych i prób odzyskiwania prac z uszkodzonych plików komputerowych. Wszystkie materiały umieszczane w NBA są zabezpieczane przed kopiowaniem, a dostęp do biblioteki jest bezpłatny i nie wymaga rejestracji w serwisie.

Obecnie zbiory Naukowej Biblioteki Audiowizualnej liczą już ponad 50 tekstów. Wszystkie dostępne są nieodpłatnie tutaj...