8 maja obchodzimy Dzień Bibliotekarza i Bibliotek. To okazja, by przypomnieć o znaczeniu bibliotek dla naszej kultury i pokazać, jak zmienia się ich rola. Tego dnia rozpoczyna się też ogólnopolski Tydzień Bibliotek. Warto sprawdzić, jakie atrakcje od 8 do 15 maja przygotowała biblioteka w Waszym sąsiedztwie.

Biblioteka to nie tylko miejsce, gdzie możemy wypożyczyć książki. Pod wpływem konkurencji Internetu i powszechnej dostępności książek biblioteki przedefiniowują swoją rolę. Dziś zajmują się również promocją czytelnictwa, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Jak wykazały badania Biblioteki Narodowej osoby z domów, w których czytano książki, same także zostają ich czytelnikami (aż 82%). Zrozumiałe więc, że dla dzieci z domów, w których nie czyta się książek, pomoc bibliotekarza czy nauczyciela może mieć kluczowe znaczenie w dalszym rozwoju. Dziś żyjemy w społeczeństwie wiedzy, które wymaga zdobywania nowych kompetencji i uczenia się przez całe życie – biblioteki starają się odpowiadać także na to wyzwanie.

Biblioteki coraz częściej stają się centrami kultury, organizują wystawy, spotkania autorskie, konkursy literackie, a często wychodzą ze swymi działaniami poza swoje mury. Często pełnią też rolę kafejek internetowych, miejsc, w których można załatwić codzienne sporawy przez Internet. Biblioteki często udostępniają swoją przestrzeń na lokalne debaty, organizują kursy językowe, szkolenia czy warsztaty. Coraz częściej są też miejscem do spędzania wolnego czasu, wiele z nich może pochwalić się kącikiem dla dzieci czy organizacją półkolonii z książką. Zwłaszcza rozwój bibliotek w miejscowościach do 15 tys. był możliwy dzięki ogromnemu wsparciu programu "Global Libraries" (finansowanemu przez Fundację Billa i Melindy Gates) oraz działaniom Instytutu Książki i władz lokalnych.

Warto podkreślić, że w bibliotece można wypożyczyć również muzykę na płytach kompaktowych, gry komputerowe czy filmy DVD. Coraz więcej bibliotek zapewnia też dostęp online do swoich zbiorów.


Ciekawe przykłady aktywności bibliotek

• Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu dostarcza książki seniorom, którzy przekroczyli 60 rok życia i z powodu stanu zdrowia nie mogą sami dotrzeć do wypożyczalni. Książki można zamawiać telefonicznie.
• W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Tychach działa pierwszy w Polsce książkomat. Urządzenie pozwala odebrać zamówioną książkę przez całą dobę siedem dni w tygodniu. Czytelnicy będą korzystać z tzw. selfchecków i wrzutni, które pozwolą na samodzielne wypożyczanie i zwrot książek.
• Stacja Kultura w Rumi jest najpiękniejszą biblioteką świata. To werdykt konkursu LIBRARY INTERIOR DESIGN AWARDS organizowanego w Stanach Zjednoczonych. Polska biblioteka została wyróżniona w kategorii "Single Space Design" w 2016 r. Stacja Kultura powstała we wrześniu 2014 r. dzięki współpracy Polskich Kolei Państwowych oraz gminy Rumia i została sfinansowana ze środków Instytutu Książki. w ramach programu "Biblioteka+ Infrastruktura bibliotek". Nowoczesna biblioteka stanęła w miejscu dawnej poczekalni dworca, autorem projektu architektonicznego jest Jan Sikora.
• Biblioteka w Gorzycach Wielkich współorganizuje warsztaty dziennikarskie dla młodzieży, których efekty służą promocji regionu.
• Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Wantuły w Ustroniu (woj. śląskie) udostępniła artystom graffiti swoją elewację.

Biblioteka na ekranie laptopa

Fundacja Legalna Kultura prowadzi Bazę Legalnych Źródeł, w której jest dział poświęcony cyfrowym bibliotekom. Znajdziemy tu przede wszystkim cyfrowe zasoby wyższych uczelni, ale można tu znaleźć również dostęp do Narodowej Biblioteki Wielkiej Brytanii, jednej z największych tego typu instytucji na świecie. Natomiast w Cyfrowej Bibliotece Narodowej (Polona.pl) jest dostępnych ponad 2,2 mln pozycji, wybranych spośród najważniejszych dla kultury polskiej i będących w zasobach domeny publicznej.