Instytut Badań Przestrzeni Publicznej realizuje cykl wykładów pt. „Sztuka komunikacji” w trakcie których dyskutowane są rozmaite zagadnienia związane z szeroko pojętą komunikacją – od zagadnień audiodeskrypcji i kultury Głuchych, przez konteksty i wizualne środki artystycznego wyrazu, po fake newsy.

Program cyklu nie jest propozycją „holistycznego” spojrzenia na komunikację, lecz skupia się na kilku wybranych aspektach komunikacji, ujmowanych z różnych perspektyw i przynależnych do de facto różnych dziedzin.

Anna Pięcińska: Odpowiednie dać rzeczy słowo.

Zapewne rzadko sobie z tego zdajemy sprawę, bo i raczej rzadko stajemy przed taką koniecznością, ale jednym w większych wyzwań jest opisanie słowami tego, co widzimy w najbardziej podstawowym sensie. Jest to zaś szczególnie trudne, gdy taki opis należy sporządzić dla kogoś, kto nie widzi. Audiodeskrypcja to dziedzina nie tylko niezwykle potrzebna, wymagająca zdolności i znajomości warsztatu, ale także ważna, bo stawiająca istotne pytania o warunki możliwości i granice komunikacji.

dr Anna Pięcińska, historyczka sztuki, filolożka, żeglarka; specjalistka od teorii i praktyki audiodeskrypcji, współredagowała m.in. numer monograficzny „Kultury Współczesnej” pt. „Przełamać wzrokocentryzm” (3/2021).

Barbara Okoń-Makowska: Sztuka dźwięku. Materia szczególna: głos ludzki.

Postaram się przedstawić, na podstawie różnych form i sposobów użycia głosu ludzkiego w utworach operujących dźwiękiem, szczególną pozycję, jaką w komunikacji międzyludzkiej (w tym również poprzez sztukę), zajmują dźwięki wydawane przez ludzi.

prof. Barbara Okoń-Makowska, realizatorka dźwięku, wykładowczyni Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina; specjalizuje się w reżyserii dźwięku w multimediach oraz muzyce elektronicznej; pracowała w Studiu Eksperymentalnym Polskiego Radia w Warszawie.

Katarzyna Bąkowicz: Fake newsy w nauce

Dezinformacja lokuje się w różnych obszarach życia społecznego. Nie omija również nauki, która powinna być na nią odporna a wręcz ją eliminować z przestrzeni publicznej. Nasze codzienne działania komunikacyjne, zawodowe i naukowe mogą przyczyniać się do szerzenia dezinformacji, ale mogą również stanowić narzędzie do walki z nią. Podczas spotkania porozmawiamy o tym, czym jest dezinformacja w nauce, jak się przejawia, jak ją rozpoznać oraz jak jej zapobiegać.

dr Katarzyna Bąkowicz, specjalistka w zakresie komunikacji, dezinformacji i manipulacji w mediach i biznesie. Pracuje m.in. dla Central European Digital Media Observatory Autorka Fake news. Produkt medialny w czasach postprawdy.

Jan Mioduszewski: Psychofizjologia widzenia

Jednym z istotnych elementów tworzenie przekazu wizualnego jest świadomość podstawowych prawach postrzegania pola obrazowego. Pojęcie masy optycznej, przestrzeni negatywowej, figury i tła, reguły lewej i prawej krawędzi obrazu, różnicy w odbiorze pionu i poziomu, akcentów postrzeżeniowych, reguł czytelności i prostoty to elementy budowania czytelnego komunikatu.

Wykład przygotowany w oparciu o doświadczenia projektantów obrazu oraz psychofizjologów widzenia.

dr hab. Jan Mioduszewski, malarz, fotograf, autor instalacji oraz interwencji w przestrzeni publicznej; prowadzi Pracownię Wiedzy o Działaniach i Strukturach Wizualnych na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie.

Daniel Kotowski: Problematyka zawłaszczenie Głuchych i języka migowego w sztuce.

W jaki sposób i w jakim celu artystki/artyście użyli język migowy do twórczości?

Wykład będzie tłumaczony z języka migowego.

Daniel Kotowski, absolwent ASP w Warszawie, aktualnie doktorant na ASP w Gdańsku; jak pisze o sobie: „jestem wyznacznikiem niekompletności, niezgodnym z normą, bo jestem Głuchy i nie posługuję się mową. Opowiadając o niekompletności i kompletności w wymiarze egzystencjalnym, analizuję ich potencjał. […] Moje prace dotyczą mechanizmu władzy nad biologią, komunikacji społecznej i językowej oraz polityki społecznej.”

Mateusz Machalski: Litera – pomiędzy słowem, obrazem a znaczeniem.

O działaniu litery w języku literackim i wizualnym. Komunikaty zawarte w znakach.

Litera i forma jaką wybieram kształtując komunikat wizualny w znacznym stopniu określa znaczenie i sposób w jaki jest on postrzegany przez widzów. Znak jest nośnikiem treści, dodatkowej informacji, która może wzmacniać lub osłabiać siłę i znaczenia całości.

dr Mateusz Machalski, pracuje na Wydziale Grafiki w Pracowni Multimedialnej Kreacji Artystycznej. Członek Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej, rady programowej Międzynarodowego Biennale Plakatu. Laureat stypendiów Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministra Kultury, Narodowego Centrum Kultury.

Jacek Wasilewski: Dekontekstualizacja

Obecnie jesteśmy w świecie komunikacyjnej. Oznacza to że większość informacji, które do nas docierają, jest poza ich pierwotnym kontekstem. I zyskują zupełnie inne znaczenie. Pierwszymi jaskółkami dekontekstualizacji były zdjęcia. Potem przekazy medialne. Później zaczęły być problemy z podsłuchami – to co mogło być negocjacyjną grą, w innym kontekście stawało się prawdą. Instagramowe intymności stają się publicznymi spektaklami. Obecnie deep fake’i tworzą fałszywy kontekst. Dekontekstualizacja wpływa na wszystko: etykę stosunek do prawdy miłość itp. Zadaniem sztuki może być wkrótce przywracanie fragmentów do świadomości całości.

dr hab. Jacek Wasilewski, kulturoznawca, wykładowca w Katedrze Antropologii Mediów na Wydziale Bibliologii i Informacji Naukowej UW; członek Komisji Żywego Słowa Rady Języka Polskiego; zajmuje się ekspertyzami dla sądów, KRRiTV, stacji medialnych i innych podmiotów publicznych.

Cykl wykładów ma charakter pilotażowy. Organizatorzy działając z perspektywy planów na przyszłość – korzystając z doświadczeń uczestników – chcą zastanowić się, czy tego rodzaju spotkania warto rozwijać dla szerszego grona odbiorczyń i odbiorców, a jeśli tak, to w jakim kierunku.