"Żyjemy w czasach, w których trudno jest widzieć klarownie" – napisał Simon McBurney, brytyjski aktor, pisarz i reżyser teatralny w orędziu z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru 2018. "Teatr nie rodzi się z komfortu, ale z dyskomfortu. Nie bądźmy apatyczni, ani pyszni" – napisała reżyserka Maja Kleczewska w przesłaniu do polskiego środowiska teatralnego.

Międzynarodowy Dzień Teatru (27 marca) obchodzimy w tym roku po raz 57. Święto ustanowiono, by upamiętnić inaugurację Teatru Narodów w Paryżu - festiwalu, na którym spotkały się teatry z obu stron "żelaznej kurtyny". Międzynarodowemu Dniu Teatru zawsze towarzyszy orędzie przygotowywane przez wybitnego człowieka teatru, adresowane do całego teatralnego świata. Autorem pierwszego orędzia był Jean Cocteau. W tym roku napisał je Simon McBurney, współzałożyciel Théâtre de Complicité w Londynie. Międzynarodowemu orędziu towarzyszą również lokalne przesłania, autorką polskiego jest reżyserka teatralna Maja Kleczewska.

Tekst orędzia Mai Kleczewskiej

Dzisiaj obchodzimy święto teatru. Nasze święto. Święto wspólnoty, do której należymy, i którą współtworzymy. Twórcy i widzowie odgrywają w nim najważniejsze rolę. I to jest naszą siłą, wielką społeczną siłą polskiego teatru.

Dlatego mówię nam:

oburzajmy się!

Oburzajmy się, jak pisał przed śmiercią Stefan Hessel, na niesprawiedliwość,

bo gniew na nią musi być niewzruszony.

Życzę nam, byśmy mieli odwagę protestować przeciwko pogardzie i utracie pamięci, przeciwko fałszowi i obłudzie, przeciwko hipokryzji i świętemu spokojowi,

byśmy mieli odwagę naruszenia tabu,

byśmy rozbijali stereotypy i obnażali intelektualne lenistwo,

byśmy umieli podważać własne przyzwyczajenia

i byśmy nigdy nie stawiali pomników sami sobie.

Niech teatr będzie dla nas przestrzenią

spotkania,

zaufania,

wolnego myślenia,

i wolności słowa.

Niech teatr zawsze stoi po stronie tych, którym odebrano głos,

których zdradzono,

którym odmawia się współczucia,

których wyklucza się ze wspólnoty.

Niech teatr zawsze stoi po stronie empatii.

Nie pozostawajmy w letargu.

Nie przestawajmy myśleć krytycznie.

Nie udawajmy, że nie widzimy, nie czujemy i nie słyszymy.

Miejmy odwagę podejmowania ryzyka.

Teatr nie rodzi się z komfortu, ale z dyskomfortu.

Nie bądźmy apatyczni, ani pyszni.

I nie przestawajmy pytać samych siebie:

Co jest dzisiaj prawdziwie radykalne?

Kiedy radykalność staje się towarem?

Kiedy bunt jest wystawiany na sprzedaż?

Nie handlujmy, nie negocjujmy, nie targujmy się.

Nie szukajmy kompromisów w sprawach fundamentalnych wartości.

Niech nasz teatr będzie kolebką nowych myśli i idei.

Bądźmy wolni i odważni -

tego nam życzę.

Maja Kleczewska – reżyserowała m.in. w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie, Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie, w Teatrze Narodowym w Warszawie, w Teatrze Polskim w Bydgoszczy, w Deutsches Schauspielhaus w Hamburgu. Była wielokrotnie nagradzana, m.in. dwukrotnie otrzymała Laur Konrada na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej "Interpretacje" w Katowicach; nagrody na Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy. W 2006 r. otrzymała Paszport "Polityki".  W 2013 r. wręczono jej Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2017 r. odebrała Srebrnego Lwa za innowacje w teatrze podczas 45. Biennale Teatralnego w Wenecji.

Link do orędzia Simona McBurney’a znajdziecie tutaj.

Simon Montagu McBurney – brytyjski aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, scenarzysta i reżyser teatralny, założyciel teatru Complicite. Wystawiał również przedstawienia na Broadwayu, otrzymał Laurence Olivier Award dla najlepszego choreografa teatralnego. Zagrał jedną z głównych ról w "Ostatnim królu Szkocji", wcielił się w postać Charlesa Jamesa Foksa w "Księżnej" i  historyczną postać, Johannesa Burcharta w "Rodzinie Borgiów".

Fot. Bartek Warzecha, zdjęcie pochodzi ze spektaklu "Iluzje" Iwana Wyrypajewa w reż. Wojciecha Urbańskiego w Teatrze Collegium Nobilium Akademii Teatralnej