Innowacyjność i kreatywność to filary naszej cywilizacji. Większy wpływ kobiet w nauce, kulturze i biznesie może przynieść ogromne korzyści dla całego świata - informuje Światowa Organizacja Własności Intelektualnej przy okazji Światowego Dnia Własności Intelektualnej, który obchodzimy 26 kwietnia.

Celem święta jest podkreślenie znaczenia pracy twórców i wynalazców. To również okazja, by mówić o znaczeniu patentów, znaków towarowych, wzornictwa przemysłowego oraz praw autorskich we wspieraniu innowacji i kreatywności. W tym roku organizatorzy zwracają uwagę na inteligencję, odwagę, ciekawość i pomysłowość kobiet, które inspirują zmiany w świecie i kształtują naszą przyszłość. "Każdego dnia kobiety wymyślają kluczowe rozwiązania i wynalazki, które poprawiają jakość życia i ułatwiają ludziom rozumienie skomplikowanych zagadnień, od astrofizyki po nanotechnologię, od medycyny po sztuczną inteligencję i robotykę" – czytamy na stronie WIPO. "Znaczenie i inspirujący wpływ kobiet to siła, które zmieniają nasz świat. Bardziej niż kiedykolwiek wcześniej kobiety przejmują rolę przywódców, ich głos w nauce, sztuce, biznesie jest też bardziej słyszalny. Dzięki temu starania o poprawę sytuacji zdrowotnej na świecie, walka z ubóstwem i zanieczyszczeniem środowiska mogą okazać się skuteczniejsze. W dziedzinie twórczości kobiety wymyślają kulturę na nowo, testują granice sztuki i ekspresji artystycznej" – podaje organizacja.

Tegoroczne obchody są okazją do zastanowienia się, jak można wesprzeć innowacyjne i kreatywne kobiety we wprowadzeniu ich pomysłów w życie. Z danych WIPO wynika, że w skali globalnej kobiety mają utrudniony dostęp do systemów własności intelektualnej. Mniej niż jedna trzecia międzynarodowych zgłoszeń patentowych złożonych w 2015 była autorstwa kobiet. Niedostateczny jest również udział kobiet w świecie twórczości - Organizacja Narodów Zjednoczonych podaje na przykład, że tylko 7% reżyserów i 20% scenarzystów na świecie to kobiety.

"Istnieje wiele dowodów na to, że większy udział kobiet poprawia wyniki innowacyjne organizacji i społeczeństw. Badania pokazują też, że zróżnicowane płciowo zespoły i firmy są bardziej innowacyjne i lepiej prosperują" – informuje WIPO.

Co to jest własność intelektualna?

To efekt twórczej pracy człowieka, który ze względu na oryginalność, znaczenie dla kultury, gospodarki i społeczeństwa powinien być chroniony. Chodzi przede wszystkim o utwory (np. film, muzyka, teksty literackie), patenty czy znaki towarowe, ale nie tylko, bo własność intelektualną tworzymy wszyscy - rysując, fotografując pisząc prace zaliczeniowe, a nawet posty w social mediach. Korzystając w uczciwy sposób z dokonań twórców i wynalazców, nie tylko doceniamy ich pracę, ale również wspieramy ich przyszłe dokonania. Według ostatnich badań Światowej Organizacji Własności Intelektualnej wartości niematerialne, takie jak wynalazki, projekty i wiedza specjalistyczna, są we współczesnej produkcji warte prawie dwa razy tyle, co środki trwałe, jak surowce.

Kultura siłą napędową gospodarki

Choć kultura w pierwszej chwili nie kojarzy się z biznesem i nowoczesnymi technologiami, dziś to właśnie firmy z sektorów kreatywnych są motorami gospodarki i odpowiadają za tworzenie nowych rynków. W najbardziej innowacyjnych gospodarkach przemysły kreatywne wypracowują nawet od 4 do 7% PKB. Co roku pojawiają się nowe narzędzia i platformy komunikacji, które zwiększają dostęp do kultury, rozrywki i edukacji.

Innowacje  w rękach piratów

Rozwój technologii ma jednak swoje mroczne oblicze i może być wykorzystany również do kradzieży własności intelektualnej. Dla branży kreatywnej największym zagrożeniem jest rosnąca skala naruszeń własności intelektualnej stanowiącej podstawowy kapitał nowoczesnej gospodarki. Piractwo to dziś bardzo rozwinięta branża, która czerpie ogromne zyski z dystrybucji treści, udostępnianych bez zgody twórców i właścicieli praw autorskich. Piraci mają na swoich usługach prawników, reagujących na ustawowe rozwiązania antypirackie, starają się również reagować na rozwiązania technologiczne służące walce z kradzieżą własności intelektualnej (na przykład zastępując popularne torrenty streamingami, wykorzystując Darknet do przesyłania plików). Dla przykładu straty polskiej gospodarki z powodu piractwa internetowego w 2016 r. wyniosły ponad 3 mld zł, a straty Skarbu Państwa to około 830 mln zł. Piractwo jest też coraz częściej źródłem problemów związanych np. z bezpieczeństwem danych czy złośliwym oprogramowaniem.

Świadomość społeczna kluczem do sukcesu

Zdaniem Dariusza Dumy, filozofa sposobem na walkę z piractwem internetowym są intensywne działania edukacyjne i uświadamianie, że tylko korzystanie z legalnych źródeł służy twórcom, rozwojowi kultury, a w konsekwencji odbiorcom. "W bardzo wielu dziedzinach udało się już przekonać ludzi, że obciachem jest robić zło, a robienie dobra jest cnotą" – mówi ambasador Fundacji Legalna Kultura.

Światowy Dzień Własności Intelektualnej obchodzimy od 2001 r. Jest to święto, które w 2000 r. ustanowiła Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (ang.: WIPO), by zwiększyć świadomość kwestii związanych z własnością intelektualną i prawami autorskimi. Więcej na stronie: www.wipo.int.

W 2016 roku premierę miał film o najsłynniejszej polskiej innowatorce "Maria Skłodowska-Curie", który dostępny jest w legalnych źródłach.