Polska Akademia Umiejętności postanowiła udostępnić nieodpłatnie internautom zdigitalizowane grafiki, fotografie, akwarele i inne reprodukcje dzieł zamieszczonych w katalogu Pauart.pl.

Katalog PAUart jest inicjatywą wspomagającą działalność na rzecz rozwoju oraz popularyzacji kultury i nauki. Ma na celu upowszechnienie polskiego i kolekcjonowanego przez Polaków światowego dziedzictwa kulturowego. Na katalog składają się zbiory graficzne z Gabinetu Rycin i fotografie ze Zbiorów Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie oraz fotografie z Fototeki Lanckorońskich PAU i Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie. W perspektywie długofalowej projekt zakłada digitalizację całości zbiorów, których liczba szacowana jest obecnie na około 240 tys. obiektów.

Gabinet Rycin Polskiej Akademii Umiejętności jest najcenniejszą w Polsce kolekcją dawnych grafik, która pozwala na egzemplarzach dzieł wybitnych twórców prześledzić rozwój grafiki w Europie od końca XV wieku do końca XIX stulecia. Liczy ponad 98 tys. odbitek.

Fotografie w Zbiorach Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie współtworzą i dopełniają zbiór rękopisów, w którym przechowywane są m.in. archiwa rodzinne, spuścizny ludzi nauki, kultury i sztuki. Gros całego zbioru, liczącego około 10 tys. obiektów, stanowią zdjęcia powstałe w XIX wieku. Stanowią one cenne źródło wiedzy o zabytkach, ludziach i wydarzeniach czasów minionych.

Aktualny zasób Fototeki Lanckorońskich PAU liczy przeszło 40 tys. odbitek fotograficznych. Tematyka tego zbioru stanowi przekrój zainteresowań artystycznych, badawczych i podróżniczych Karola Lanckorońskiego. Na około 70% całości zasobu składają się fotografie przedstawiające dzieła sztuki europejskiej, ze specjalnym uwzględnieniem sztuki włoskiej (architektura, rzeźba, malarstwo, rzemiosło artystyczne), począwszy od ruin i starożytności greckorzymskich, aż po czasy współczesne Lanckorońskiemu. Znaczna część fotografii dzieł sztuki dotyczy obiektów z zakresu historii sztuki nowożytnej. Drugi, porównywalny pod względem wielkości, jest dział tematyczny dotyczący archeologii śródziemnomorskiej. Wartościowym dopełnieniem tego naukowego zbioru są zdjęcia z zakresu etnografii. Wszystko to uzupełniają fotogramy z miejsc podróży Karola Lanckorońskiego. W tej grupie obiektów na szczególną uwagę zasługuje m.in. tematyka cejlońska, a także fotografie z Chin, Japonii czy Ameryki Północnej. Autorami zdjęć są zazwyczaj współcześni mu, światowej rangi, fotografowie.

Fotografie w Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie stanowią interesującą dokumentację ikonograficzną kolejnych etapów życia uczonych, obrazując przy okazji ich różne formy działalności i aktywności. W zbiorach znajdują się również zdjęcia instytucji naukowych i kulturalnych oraz fotografie grupowe ze zjazdów, konferencji i jubileuszy. Zasięg chronologiczny fotografii w spuściznach datuje się od lat 60. XIX wieku do czasów współczesnych, natomiast pod względem terytorialnym obejmuje on obszar Polski i innych krajów europejskich oraz Afryki, Azji i Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.

W ubiegłym roku, dzięki dotacji Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego zespół PAU skatalogował 9000 grafik i fotografii ze zbiorów PAU i PAN, przechowywanych w Gabinecie Rycin i Zbiorach Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie, Fototeki Lanckorońskich i Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie. W 2015 roku udostępnione zostanie kolejne 6000 obiektów, m.in.: grafiki z warsztatu Rubensa, fotografie dzieł sztuki i architektury z Włoch i Austrii z fototeki Karola Lanckorońskiego, zdjęcia dotyczące I wojny światowej i fotografie ze spuścizn Lecha Kalinowskiego, Karoliny Lanckorońskiej i Wincentego Lutosławskiego. Docelowo, zbiory ikonograficzne PAU i PAN w Krakowie oceniane są na około 265 000 i będą sukcesywnie digitalizowane i udostępniane. Katalog PAUart zostanie w przyszłości rozszerzony o fotografie ze zbiorów Stacji Naukowej PAN w Rzymie, które stanowią dopełnienie kolekcji Fototeki Lanckorońskich

Decyzją Zarządu PAU udostępnianie internautom digitalizatów średniej jakości jest bezpłatne. Można je pobrać bezpośrednio ze strony i zapisać na dysku własnego komputera. Udostępnianie digitalizatów w wysokiej rozdzielczości dla celów naukowych jest bezpłatne, zaś zamówienia na skany w bardzo dużej rozdzielczości realizowane będą po przesyłaniu zamówień na adres dziewulska@pauart.pl. Natomiast udostępnianie digitalizatów w wysokiej rozdzielczości dla celów pozanaukowych będzie rozstrzygane każdorazowo przez Zarząd.

Ze zbiorami PAU można zapoznać się na stronie pauart.pl