Watykan podjął decyzję o zdigitalizowaniu zbiorów tamtejszej biblioteki. Ma to uchronić bezcenne manuskrypty, księgi i dokumenty historii ludzkości przed postępującym niszczeniem. Proces ma zająć blisko 15 lat i kosztować około 50 milionów euro.

Przez wiele lat władze Watykanu pozostawały sceptyczne wobec takiej inicjatywy, lecz perspektywa obrócenia się w pył bezcennych starożytnych rękopisów spowodowała zmianę nastawienia włodarzy Stolicy Apostolskiej wobec postępu technologicznego. Dokumenty przechowywane w tamtejszej bibliotece zostaną zdigitalizowane przy zastosowaniu opracowanego przez NASA formatu FITS, przygotowanego specjalnie na potrzeby przechowywania i przeglądania naukowych dokumentów. Pozwala on na tworzenie wyjątkowo obszernych plików i uzupełnianie ich o znaczną ilość metadanych. Inicjatywa, którą podjął Watykan, ma niebagatelną skalę. Do 2015 roku planowane jest stworzenie elektronicznych wersji aż 3 tysięcy ksiąg. Przewidywany czas trwania całego projektu to 15 lat – cyfrowej obróbce zostanie poddanych blisko 80 tysięcy unikalnych manuskryptów. Koszt prac szacuje się na 50 milionów euro.

Digitalizacja zbiorów trwa już od pewnego czasu. W ciągu kilku miesięcy zdołano stworzyć elektroniczne kopie kilku dokumentów, po czym udostępniono je na oficjalnej witrynie Biblioteki Watykańskiej. Tam każdy ma możliwość legalnego zapoznania się z bezcennymi manuskryptami sprzed, niejednokrotnie, kilkunastu stuleci. Co istotne – dzięki digitalizacji zbiorów przetrwa nie tylko ich treść, będziemy mieć również okazję, by zapoznać się z ich kunsztowną formą. Inicjatywa ta jest chyba jedyną szansą, by uniknąć bezpowrotnej utraty wyjątkowych manuskryptów, spowodowanej przez nieubłaganie płynący czas. Niemożliwe jest zachowanie ich materialności – pozostaje więc ich wierna elektroniczna kopia. W ten sposób ocalone zostaną zbiory biblioteki, będącej największą na świecie skarbnicą wiadomości o dawnych kulturach i naszej własnej historii.

Decyzji Watykanu, dotyczącej digitalizacji manuskryptów i ksiąg, towarzyszyła inna, nie mniej odważna inicjatywa. Po ukończeniu prac nad elektronicznymi kopiami bibliotecznych zbiorów, znaczna ich część zostanie udostępniona publicznie. Informacja ta ma wielkie znaczenie szczególnie dla naukowców i badaczy historii. W ten sposób zaistnieje możliwość łatwego dostępu do, dotąd niemal nieosiągalnych, archiwów watykańskich. Bezcenne zbiory będą zatem dzięki digitalizacji zabezpieczone, ale przede wszystkim, powszechnie dostępne – dołączą tym samym do internetowych legalnych źródeł kultury.

Biblioteka Watykańska znajduje się już w naszej Bazie Legalnych Źródeł.