PRAWO W KULTURZE
/ Prawo w praktyce
ABC legalnego DJ-a
17.09.12
DJ może odtwarzać utwory, które pochodzą z legalnego źródła, to znaczy płyty CD kupione w sklepach (nie na straganach, ponieważ mogą to być płyty wytłoczone w pirackich wytwórniach) lub w formacie cyfrowym na portalach, sprzedających tego typu utwory. W tym drugim przypadku należy zapoznać się z regulaminem portalu i dokładnie sprawdzić, czy dany portal nie ma zastrzeżenia w regulaminie, że utwory tam sprzedawane przeznaczone są tylko do użytku domowego lub wyłącznie do użytku prywatnego. W przypadku takiego zastrzeżenia, utworów z tego portalu nie można odtwarzać publicznie.
Producent (w języku didżeja jest to najczęściej DJ – autor / kompozytor, który sam tworzy muzykę, teksty lub kupuje gotowe teksty) może udostępnić w sieci własne produkcje (utwory). Nie oznacza to, że didżeje mogą ściągać te utwory i publicznie odtwarzać. Pomimo, że utwór takiego producenta został udostępniony w sieci, jego publiczne odtwarzanie, bez zgody autora/kompozytora, jest zabronione. Ściągnięcie takiego utworu w celu publicznego odtwarzania, jest niezgodne z prawem – w przeciwieństwie do ściągnięcia takiego utworu wyłącznie w celach prywatnych.
DJ-e, którzy tworzą bootlegi, mashupy, remiksy itp. lub nagrywają własne sety i umieszczają je w sieci, winni być świadomi faktu, iż udostępnienie utworów tego typu – ich nowych wersji, nowych produkcji, wykonanych bez zgody właścicieli praw autorskich do utworów użytych w tych setach, bootlegach itp. – jest niezgodne z prawem i podlega karze. Nie można ich również odtwarzać publicznie z nośników. Można jedynie tworzyć na żywo w trakcie imprezy (na tym polega praca DJ-a).
Należy pamiętać, że organizator imprezy / właściciel klubu musi mieć podpisane umowy z organizacjami zbiorowego zarządzania (OZZ) i opłacać tantiemy z tytułu publicznego odtwarzania muzyki. Jeżeli organizator / właściciel klubu nie ma podpisanych umów, a DJ odtwarza publicznie utwory, to robi to niezgodnie z prawem i może ponieść konsekwencje prawne.
Na oryginalnych płytach jest napisane: „Wszelkie prawa autorskie i prawa producenta [w tym przypadku chodzi o firmę fonograficzną – przyp. autora] do nagranych utworów zastrzeżone. Kopiowanie, wynajmowanie, wykorzystywanie do publicznych odtworzeń, nadań RTV – bez zezwolenia zabronione”. To oznacza, że DJ może je publicznie odtwarzać wyłącznie po uzyskania zezwolenia, a takim są umowy z OZZ. Wyjątek stanowią płyty klubów płytowych.
W przypadku, gdy organizator imprezy / właściciel klubu nie miałby podpisanych umów z OZZ, to DJ grający wyłącznie z płyt klubów płytowych (co ze względu na udostępniony klubom płytowym przez firmy fonograficzne skromny repertuar jest raczej trudnym wyzwaniem) nie ponosiłby odpowiedzialności karnej. W związku z powyższym DJ raczej w każdym przypadku, gdy organizator imprezy / klub nie ma podpisanych umów z OZZ, będzie ponosił odpowiedzialność prawną.
DJ a prawo autorskie
Utwory, które może odtwarzać DJ
- Audio – zakupione w sklepie płyty CD i winyl (polecamy przechowywać faktury).
- Pliki cyfrowe – zakupione na portalu internetowym (polecamy przechowywanie, oprócz informacji w pliku, również wydruków potwierdzających zakup); często regulamin takiego portalu zezwala na wykonanie jednej kopii.
- Gratisy – otrzymane od firm fonograficznych, właścicieli utworów (polecamy uzyskanie i przechowywanie pisemnego zezwolenia od właścicieli praw autorskich na publiczne odtwarzanie).
- Kopie – DJ wykonał kopię bezpieczeństwa lub zrobił własną płytę CD, która jest kompilacją utworów z kilku płyt legalnie nabytych – aby publicznie odtworzyć takie kopie z legalnie nabytych utworów potrzebna jest DJ Licencja sprzedawana przez ZPAV.
Didżejowi nie wolno odtwarzać utworów:
- pobranych z portali, które w regulaminach mają zastrzeżenie, że utwory te przeznaczone są tylko i wyłącznie do użytku prywatnego / domowego;
- pobranych z Internetu – jeśli do nich nie ma możliwości pobrania dokumentu nabycia (faktury / certyfikatu);
- kopii utworów – wyjątkiem są posiadający DJ Licencję* ZPAV didżeje, którzy mogą odtwarzać kopie wykonane z legalnie nabytych utworów (muszą udowodnić posiadanie / zakup tych legalnych utworów, z których wykonano kopie);
- takich jak bootlegi, mashupy, gotowe sety, miksy, które zostały wykonane bez zgody właścicieli praw autorskich; nie wolno ich również zamieszczać (udostępniać) w Internecie.
DJ Licencja – licencja wymagana tylko i wyłącznie w przypadku, kiedy DJ chce odtwarzać muzykę z kopii wykonanych z legalnie nabytych utworów.
Robert Sroczyński
Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura
- Prawo w kulturze
- Piractwo
- Podróbki
- Przewodnik po prawie autorskim
- > Prawo w praktyce
- Prawnik odpowiada / zapytaj prawnika
- Audycje o prawie autorskim
- Akty prawne
- Organizacje zbiorowego zarządzania
- Prawo Własności Intelektualnej w Działalności Dziennikarskiej