STREFA WYDARZEŃ
/ Polecamy
Dziś są twoje urodziny – przegląd filmów Jerzego Hoffmana online na Ninatece
23.02.22
Drugim bohaterem cyklu Ninateki jest Jerzy Hoffman – patron czarnej serii polskiego dokumentu i mistrz wielkoformatowych widowisk historycznych. W swojej wieloletniej karierze reżyserskiej, którą rozpoczął jeszcze w latach pięćdziesiątych, realizował jednak cały wachlarz filmowych gatunków – od kameralnych dokumentów kontestacyjnych (m.in. Uwaga chuligani!), przez komedie (Gangsterzy i filantropi), filmy wojenne (Do krwi ostatniej) i sensacyjne (Prawo i pięść), aż po epopeje kostiumowo-historyczne. Na swoim koncie ma również szereg filmów reportażowych, realizowanych w Polsce i za granicą, z których kilka jest prezentowanych w drugiej odsłonie cyklu Dziś są twoje urodziny.
W związku z jubileuszem 90. urodzin Hoffmana prezentowane są krótkometrażowe dokumenty realizowane przez niego razem z Edwardem Skórzewskim w różnych zakątkach Polski i świata. Dzięki nim będzie można zobaczyć jak w połowie XX wieku bawili się krakowscy studenci podczas juwenaliów, jak wyglądał handel na wielskich odpustach, czy też jak prezentowało się codzienne życie członków polskiej sekty.
Jerzy Hoffman wspomina: „Pracowaliśmy w warunkach, które rzeczywiście dziś trudno sobie wyobrazić. Przełom lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych to był czas, kiedy w Polsce «obowiązywały» dwa rodzaje pieniądza. Za złotówki można było kupić wszystko to, co było dostępne u nas w kraju i w tzw. obozie demoludów, czyli w państwach socjalistycznych. Natomiast wszystko to, co można było kupić za dewizy (dolary amerykańskie), w Polsce było dostępne w bardzo ograniczonym zakresie. Mieliśmy więc pieniądze na kostiumy, tysiące statystów, wspaniałą broń, setki koni, a nie mieliśmy na taśmę filmową, kamerę i obiektywy, które można było kupić tylko za dewizy”
Przegląd będzie także okazją do wędrówki na Kubę, gdzie na początku lat 60. reżyser pojechał filmować życie stolicy po zakończeniu rewolucji. Filmy zostały zdigitalizowane specjalnie na potrzeby tego wydarzenia!
Nie rezygnując z motywu podróży, oprócz zestawu filmów reportażowych, Ninateka proponuje polsko-rosyjską koprodukcję „Piękna nieznajoma” na podstawie opowiadania Lwa Tołstoja. Akcja tego sensacyjnego filmu z rozbudowanym wątkiem romansowym rozgrywa się w czasie I wojny światowej i ma miejsce przede wszystkim w pociągu jadącym z Petersburga do Sztokholmu.
W ramach cyklu „Dziś są twoje urodziny – JERZY HOFFMAN” prezentowane są następujące filmy:
„Gaudeamus”, realizacja: Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski, 1959, 16 min.
To jeden z filmów, które na przełomie lat 50. i 60. XX wieku wyszły spod ręki duetu Jerzy Hoffman-Edward Skórzewski. Ich dokonania współtworzyły polską szkołę dokumentu i na stałe wpisały się do kanonu rodzimej kinematografii. Dla obu twórców dokument był swoistym poligonem doświadczalnym, gdzie mogli doskonalić warsztat, a zarazem szukać swojego unikalnego języka filmowego. Gaudeamus jest niczym kilkunastominutowy teledysk – pozbawiony komentarza, migotliwy, różnorodny. Na pierwszym planie bawiący się dzień i noc studenci, a w tle krakowskie Stare Miasto i znakomity jazzowy soundtrack Jerzego Matuszkiewicza – wówczas niespełna trzydziestoletniego saksofonisty, a dziś uznanego kompozytora filmowego i nestora polskiego jazzu.
„Dwa oblicza Boga”, realizacja: Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski, 1960, 16 min.
Dokument o sekcie religijnej założonej na Śląsku w latach 50. XX wieku – Stolicy Bożej i Barankowej Apostołów w Duchu i Prawdzie, Alfa i Omega, Początek i Koniec, nieformalnego wyznania chrześcijańskiego, którego członkowie uważają się za orędowników pokoju i wszechświatowego zjednoczenia. Założyciel sekty, Bernard Wilk, jest dla swoich wyznawców żywym bogiem. Gromadzi wokół siebie „najnieszczęśliwszych z najnieszczęśliwszych, ojców beznadziejnie chorych dzieci, żony maltretowane przez mężów, ludzi samotnych i skrzywdzonych”. Jego ugrupowanie liczyło swego czasu 100 członków, którzy wszystkie zarobione pieniądze oddawali swojemu duchowemu przywódcy.
„Jarmark cudów”, realizacja: Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski, 1966, 8 min.
Uchwycone w kolorze świadectwo minionej epoki. W dokumencie reżyser prezentuje magiczny świat ludowego targowiska – jarmarku, gdzie przechodzi się nie tylko, by zrobić zakupy, ale także w celu oderwania się od szarej rzeczywistości Polski Ludowej. W rezultacie pośród straganów uwijają się grupy hochsztaplerów, specjalistów od czarnej magii, domorosłych wynalazców i charyzmatycznych uzdrowicieli. Jarmark cudów to barwy świat pełen figurek Najświętszej Panienki, serduszek z piernika i maści na wszelkie dolegliwości. Dokument, nagrodzony podczas Konkursu Filmów Turystycznych w Warszawie w 1967, roku rezygnuje z ironii czy wielkomiejskiego paternalizmu, przedstawiając bohaterów z sympatią i obdarzając ich ciepłem.
„Hawana ‘61”, realizacja: Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski, 1962, 12 min.
To kilkunastominutowy barwny dokument z ulic Hawany odbudowywanej po rewolucji kubańskiej. Opatrzony komentarze z offu film reportażowy przedstawia przekrój społeczeństwa hawańskiego; dzielnice bogactwa i biedy, folklor i prace na terenach industrialnych. Zaglądamy przy tym do domów, klubów muzycznych i na tereny budowy, poznając realia życia kubańczyków początku lat 60.
„Patria o muerte”, realizacja: Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski, 1962, 50 min.
Średniometrażowy dokument o okolicznościach wybuchu rewolucji kubańskiej przeciwko dyktaturze Fulgencia Batisty i wpływom Stanów Zjednoczonych. Twórcy ukazują dramatyczną rzeczywistość Hawany i jej przedmieść, portretują zrywających się do boju partyzantów pod wodzą Fidela Castro i omawiają zmiany wprowadzane przez nowy kubański rząd – od gospodarki po edukacje i walkę z analfabetyzmem. W filmie wykorzystano wiele materiałów archiwalnych z ICAIC Habana i WFD Warszawa.
„Spotkali się w Hawanie”, realizacja: Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski, 1962, 14 min.
Film relacjonuje przebieg zgromadzenia delegatów środowisk studenckich z 43 krajów, w tym Polski, które miało miejsce w Hawanie w 1961 roku. Wówczas, po raz pierwszy na zachodniej półkuli, zebrał się Ogólnoświatowy Parlament Młodzieży Akademickiej.
Twórcy zadbali o dynamikę narracyjną, obrazując historyczne okoliczności towarzyszące obradom. Za zdjęcia odpowiedzialny został Antoni Staśkiewicz, który współpracował z Hoffmanem przy innych, realizowanych w Polsce dokumentach, takich jak słynne filmy czarnej serii Dzieci oskarżają i Uwaga, chuligani!.
„Piękna nieznajoma”, reż. Jerzy Hoffman, 1992, 83 min.
Akcja filmu rozgrywa się w 1916 roku, podczas wojny. W pociągu jadącym z Petersburga do Sztokholmu Ludmiła (Grażyna Szapołowska) spotyka porucznika Obozowa (Wojciech Malajkat). Mimo różnicy wieku, mężczyzna traci głowę dla pięknej i tajemniczej nieznajomej. Fascynacja przeradza się w romans, który rozpoczyna niebezpieczną grę, gdyż kobieta nie znalazła się w tym pociągu przypadkiem.
FILMY DOSTĘPNE OD 1 MARCA OD GODZ. 20:00 DO 31 MARCA DO GODZ. 20:00 NA DARMOWEJ PLATFORMIE VOD http://www.ninateka.pl
Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura