Jak ważna jest dla nas możliwość wyrobienia sobie opinii przed zakupem – powód, dla którego pobieramy z sieci muzykę, filmy lub seriale? Ten i inne motywy korzystania z legalnych i nielegalnych źródeł kultury były przedmiotem badań, przeprowadzonych wiosną 2012 roku, dla Fundacji Legalna Kultura.

W moim przekonaniu ta motywacja jest ważna, bo decyduje o modelu konsumpcji. Zasadniczym kryterium nie jest jednak możliwość testowania towaru przed zakupem. Czasami konsumpcja ogranicza się do testowania.

Ta kategoria być może pokazuje też jeszcze jedną istotną cechę współczesnego modelu korzystania z dóbr kultury (choć to tylko hipoteza): nie jest już ważne posiadanie oryginału. Żyjemy w świecie powieleń (zaczynając od refleksji Waltera Benjamina na temat kultury reprodukcji). Tester staje się właściwym towarem.

Możliwość wyrobienia sobie opinii przed zakupieniem a wiek

Tutaj brakuje wyraźnej tendencji i różnic. Jedyny skok możemy zanotować w grupie wiekowej 35-49 – jest to 85%.

Możliwość wyrobienia sobie opinii przed zakupieniem a wykształcenie

Analiza uzyskanych danych upoważnia do stwierdzenia, że różnice nie mają znaczenia.

Możliwość wyrobienia sobie opinii przed zakupieniem a wielkość miejscowości

Było mało wskazań tego motywu wśród respondentów na wsi (67%). Najwięcej respondentów, którzy wskazali ten motyw, jest w miastach do 100 000 mieszkańców – 81%.

Możliwość wyrobienia sobie opinii przed zakupieniem a sytuacja zawodowa

Dla osób pracujących ta motywacja jest o 5 punktów procentowych częstsza od średniej, która wynosi 74%. Być może chodzi o czas, jaki musiałyby poświęcić na inne formy wyrobienia sobie zdania o produkcie kultury przed jego zakupem (na przykład lektura recenzji, dyskusje z przyjaciółmi).

Możliwość wyrobienia sobie opinii przed zakupieniem a dochody

Różnice we wskazaniach tego motywu pojawiają się, ale tendencji nie można określić. Ta motywacja jest najmniej istotna dla respondentów najbiedniejszych.

Możliwość wyrobienia sobie opinii przed zakupieniem a skłonność do płacenia

Tutaj różnica jest już większa. Skłonni do płacenia – 76%, a nieskłonni – o 10 punktów procentowych mniej.

Możliwość wyrobienia sobie opinii przed zakupieniem a realne wydatki na multimedia

Tutaj jest jeszcze większa różnica: 82% do 69%. Tendencja zaś jest wyraźna: respondenci, którzy płacą za kulturę, częściej przykładają wagę do testowania produktu przed zakupem.