„Kto czyta książki, żyje podwójnie”. A według ostatnich badań czytelnictwa, w owej podwójnej egzystencji lubuje się 41,7% Polaków. O tych jakże mało optymistycznych statystykach mówiono i pisano wiele – czas na tych, którzy bez częstych porcji literatury żyć nie mogą. Merlin.pl prezentuje wyniki badania „Pokaż jak czytasz”, sprawdzając czytelnicze preferencje, spontaniczną znajomość pisarzy, a także pytając dlaczego nie wszyscy lubią czytać.

Merlin.pl, pierwsza polska księgarnia internetowa, a obecnie jeden z największych e-sklepów, wziął pod lupę preferencje polskich czytelników. Ponad połowa badanych deklaruje, że czyta codziennie, a ponad jedna trzecia robi to aż kilka razy w tygodniu. Po lekturę z większą częstotliwością sięgają kobiety, osoby w związku i posiadające dzieci oraz z wyższym wykształceniem.

Według raportu Merlin.pl czytający dokonują zakupu książek najczęściej za pośrednictwem księgarni internetowych (83%) – to pierwszy wybór grupy badanych. Z tradycyjnych sklepów korzysta niespełna połowa z nich, a około 1/3 pożycza książki od bliskich. Najmniejszą popularnością cieszą się książkowe zakupy w supermarketach.

Gdzie w takim razie poszukujemy inspiracji książkowych? Badani przyznają, że najczęściej decyzję o zakupie konkretnego tytułu podejmują w oparciu o samodzielny research w sieci – sprawdzają, co warto aktualnie przeczytać (65%). Połowa miłośników książek (52%) sprawdza listy bestsellerów, natomiast rekomendacjami znajomych czy rodziny kieruje się 42% ankietowanych. Stosunkowo najmniejsza grupa badanych bazuje na recenzjach mediów (37%). – Należy zauważyć, że kobiety częściej sugerują się wyborem lektury w oparciu o listy bestsellerów oraz opinie znajomych. Natomiast osoby z wyższym wykształceniem zdecydowanie częściej zapoznają się z recenzjami nowości w mediach, podejmując na tej podstawie decyzję o zakupie – komentuje Marta Jac, kierownik działu Książki w Merlin.pl.

Gdzie i kiedy najczęściej czytamy?

W łóżku, przed zaśnięciem – to tu aż 8 na 10 badanych oddaje się przyjemności czytania. Dla 74% miłośników książek, czytanie to jedna z najlepszych form rozrywki po pracy czy w weekendy, a niemal połowa osób czytających robi to w środkach komunikacji miejskiej, w drodze do szkoły czy pracy (47%). Co trzeci badany chętnie sięga po książkę w plenerze, a 28% badanych deklaruje czytanie w łazience/toalecie.

Warto dodać, że kobiety znacznie częściej spędzają czas na czytaniu w łóżku, podczas posiłku oraz w plenerze. Tymczasem panowie chętniej zatracają się w ulubionej lekturze w wolnym czasie po pracy czy podczas urlopu.

Books are NOT dead!

Książka tradycyjna czy e-booki – co jest popularniejsze wśród czytających? Niemal co trzeci badany sięga zarówno po papierową, jak i elektroniczną wersję książki. Od zapachu druku i przewracania kart książki tradycyjnej, nie może się oderwać 68% badanych, którzy deklarują wyłącznie tę formę lektury. Na e-booki, jako jedyną formę obcowania z książką, wskazuje nieliczna grupa badanych.
Czy mamy się jednak obawiać zmierzchu tradycyjnych książek, w związku z dynamicznym rozwojem nowych technologii? – Zdecydowana większość czytelników twierdzi, że tradycyjne książki nigdy nie wyjdą z użycia. Zakładamy, że rynek e-booków nadal będzie się rozwijał tak dynamicznie, jak teraz, oferując wygodną alternatywę dla czytających. Najważniejsza jest popularyzacja czytelnictwa w ogóle, a dostęp do ulubionej formy lektury – „papieru” lub wersji elektronicznej – to indywidualny wybór każdego z nas – dodaje Marta Jac z Merlin.pl.

Jak zarazić innych przyjemnością czytania?

W badaniu Merlin.pl, zapytano również o kwestie związane z poziomem czytelnictwa w Polsce, który według corocznych badań, jest stosunkowo niski. – Z danych Biblioteki Narodowej wynika, że 19 milionów Polaków nie przeczytało w ubiegłym roku ani jednej książki. Zapytaliśmy osoby, które czytają o to, co może być przyczyną takiej sytuacji. Aż 77% osób uważa, że nieczytanie może być spowodowane wyborem mniej angażujących form rozrywki – telewizji czy internetu, a połowa badanych uważa, że to kwestia wychowania i niskiego zaangażowania w rozwijanie pasji czytania u dzieci – komentuje Marta Jac z Merlin.pl

Jakie jeszcze mogą być powody niskiej popularności czytelnictwa w Polsce? Brak potrzeby czytania (47% wskazań), inne pasje („Polacy nie lubią czytać”), program i specyfika polskiej szkoły („Szkoła nie zachęca do rozwoju pasji czytania”), brak czasu. Stosunkowo mała grupa badanych wskazuje na cenę książki, jako pretekst do nieczytania.

Czy i jak możemy zatem popularyzować czytelnictwo w Polsce? Według wskazań tych, którzy czytać lubią, najczęściej powtarzaną frazą okazało się „wychowanie” – to ono, według badanych, jest najbardziej istotne w tym procesie. W rozwijaniu zamiłowania do książek, dużą rolę mają odgrywać rodzice, szkoła, a także angażująca i ciekawa lista lektur.

Badanie Merlin.pl wykazuje również, że zdaniem czytających, konieczna jest szeroka promocja czytelnictwa w Polsce, w tym zaangażowanie mainstreamowych mediów czy głośne kampanie kreujące modę na czytanie. Inne, nie mniej istotne elementy to także: ekranizacja ciekawych tytułów, a tym samym zachęta do zapoznania się z książką; obniżenie cen czy popularyzacja bibliotek.

Co najbardziej lubimy czytać?

Ulubione gatunki literackie polskich czytelników to głównie: kryminał i sensacja, proza polska i obca, fantastyka, literatura piękna, literatura faktu. A jak przedstawiają się preferencje czytelnicze, w zależności od płci i wieku badanych? Kobiety zdecydowanie częściej czytają romanse oraz książki o tematyce kulinarnej. Z kolei mężczyźni chętniej stawiają na pozycje historyczne, fantastykę, komiksy oraz literaturę faktu.

Badanie Merlin.pl wykazało, że młodsi częściej sięgają po fantastykę, komiksy, literaturę młodzieżową oraz romanse. Natomiast starsze pokolenia chętniej czytują prozę – zarówno polską, jak i obcą, literaturę piękną, historyczną oraz sensację.

Najpopularniejsi pisarze nad Wisłą

W badaniu Merlin.pl, zapytano także o spontaniczną znajomość pisarzy z poszczególnych kategorii literatury. Autorem, który bezwzględnie zyskał najwięcej głosów spośród wszystkich gatunków, jest Stephen King – zdecydowany lider w kategorii Horror (80% głosów). Najliczniejsze grono rozpoznawalnych pisarzy stanowią autorzy bestsellerowych kryminałów: Agatha Christie, Camilla Läckberg, Zygmunt Miłoszewski, Jo Nesbø, Marek Krajewski czy Harlan Coben. Fantastykę zdominował Andrzej Sapkowski (32%) oraz J.R.R. Tolkien (24%), natomiast najpopularniejszym autorem w kategorii literatura faktu jest Ryszard Kapuściński (36%).

Myśląc o czołowych twórcach literatury podróżniczej, czytelnicy w pierwszej kolejności wymieniają: Wojciecha Cejrowskiego (41%), Beatę Pawlikowską (36%) oraz Martynę Wojciechowską (26%). W kategorii Kulinaria rządzą Jamie Oliver i Nigella Lawson, natomiast najbardziej znaną autorką romansów jest Danielle Steel. Według raportu Merlin.pl, najpopularniejsi twórcy literatury dla dzieci, to Jan Brzechwa, Astrid Lindgren oraz Grzegorz Kasdepke.

Raport Merlin.pl „Pokaż jak czytasz” jest również dostępny w opracowaniu graficznym tutaj...

Badanie zostało przeprowadzone techniką ankietową, za pośrednictwem strony AnkietaPlus.pl, wśród klientów Merlin.pl, w maju 2015 roku. W badaniu wzięło udział 1013 osób.