IFPI – Międzynarodowa Federacja Przemysłu Fonograficznego opublikowała raport podsumowujący rok 2015 na światowym rynku muzycznym. W ubiegłym roku globalny rynek osiągnął przełomowy moment, w którym sprzedaż muzyki cyfrowej stała się głównym źródłem przychodów i po raz pierwszy w historii przewyższyła sprzedaż nośników fizycznych. Przychody ze sprzedaży muzyki cyfrowej stanowią obecnie 45% łącznych przychodów, podczas gdy sprzedaż tradycyjnych nośników utrzymuje się na poziomie 39%.

Według raportu IFPI przychody ze sprzedaży muzyki cyfrowej wzrosły o 10,2% i wyniosły 6,7 miliarda USD, a wzrost o 45,2% przychodów z serwisów streamingowych zrównoważył spadek sprzedaży pobrań i tradycyjnych nośników. Łączne przychody przemysłu muzycznego wzrosły o 3,2% i wyniosły 15 miliardów USD, dzięki czemu przemysł muzyczny odnotował po raz pierwszy w ciągu ostatnich dwóch dekad zauważalny wzrost w stosunku do roku poprzedniego. Przychody ze sprzedaży muzyki cyfrowej obecnie stanowią ponad połowę rynku nagrań na 19 rynkach świata.

Nadal jednak istnieje problem, który ogranicza dynamiczny rozwój przemysłu muzycznego. Obecnie konsumenci korzystają z muzyki na rekordowym poziomie, ale ta eksplozja zainteresowania muzyką nie przekłada się na sprawiedliwe wynagrodzenie dla artystów i wytwórni muzycznych. Dzieje się tak z powodu zaburzenia rynku, wynikającego z „różnicy wartości”, która pozbawia artystów i wytwórnie właściwego wynagrodzenia za ich pracę.

Frances Moore, przewodnicząca IFPI, zauważyła, że po dwóch dekadach niemal nieprzerwanego spadku sprzedaży rok 2015 był przełomowy dla przemysłu muzycznego: przyniósł wzrost przychodów na całym świecie, wzrost konsumpcji muzyki i wzrost sprzedaży muzyki cyfrowej, która po raz pierwszy w historii przewyższyła sprzedaż tradycyjnych nośników. Oznacza to, że przemysł muzyczny sprostał wyzwaniom ery cyfrowej i ugruntował swoją pozycję.

To powinna być świetna wiadomość dla twórców muzyki, inwestorów i konsumentów, ale istnieją powody, które nie pozwalają nam cieszyć się z niej w pełni, bowiem przychody, tak istotne dla przyszłych inwestycji, nie są w sprawiedliwy sposób przekazywane właścicielom praw. Przesłanie jest jasne i pochodzi od zintegrowanego środowiska muzycznego: różnica wartości jest największym ograniczeniem wzrostu przychodów artystów, wytwórni muzycznych oraz wszystkich właścicieli praw. Konieczne są zmiany – i to zależy już od polityków, by sektor muzyczny mógł zająć się wprowadzaniem ich w życie.

Raport Global Music Report 2016 ukazuje obecną sytuację rynku muzycznego na świecie i opisuje innowacje i inwestycje przemysłu w środowisku cyfrowym.

Streaming jest nadal najszybciej rozwijającym się źródłem przychodów przemysłu muzycznego. Przychody z tego tytułu wzrosły o 45,2% i wyniosły 2,9 miliarda USD, a w okresie ostatnich pięciu lat, do roku 2015, wzrosły ponad czterokrotnie.

Rosnąca popularność smartfonów, większa dostępność serwisów abonamentowych i migracja fanów do licencjonowanych serwisów muzycznych sprawiły, że obecnie streaming stanowi 19% łącznych przychodów przemysłu muzycznego, przy wzroście o 14% w stosunku do roku 2014. Streaming stanowi również 43% przychodów ze sprzedaży muzyki cyfrowej i jest bliski przekroczenia poziomu sprzedaży pobrań wynoszącego obecnie 45%.

W ostatnich latach odnotowano istotny wzrost liczby serwisów abonamentowych, oferujących usługi premium; według szacunków korzysta z nich blisko 68 milionów osób. Dla porównania, w roku 2014 liczba ta wynosiła 41 milionów użytkowników i 8 milionów w 2010, kiedy po raz pierwszy zebrano takie dane.

Pobrania nadal pozostają liczącą się ofertą, stanowiąc 20% przychodów sektora muzycznego. W 2015 roku odnotowano spadek sprzedaży o 10,5%, wartej 3 miliardy USD, większy w porównaniu z 2014 rokiem, kiedy wyniósł 8,2%. Pobrania pełnych albumów cieszą się nadal dużym zainteresowaniem fanów muzyki. Przychody z tego tytułu wyniosły 1,4 miliarda USD. Wynik ten przewyższa sprzedaż z 2010 (983 miliony USD) i 2011 roku (1,3 miliarda USD).

Wzrost przychodów z tytułu eksploatacji nagrań dźwiękowych. Przychody z tytułu wykorzystania nagrań przez nadawców i obiekty użyteczności publicznej wzrosły o 4,4% do poziomu 2,1 miliarda USD. Są one nadal jednym ze źródeł przychodów, które systematycznie rosną – obecnie stanowią 14% łącznych przychodów przemysłu muzycznego. Dla porównania, w 2011 roku przychody z tego tytułu stanowiły 10% łącznych przychodów przemysłu muzycznego.

Spada sprzedaż nośników fizycznych, chociaż w tempie wolniejszym niż w ostatnich latach. W 2015 roku odnotowano spadek o 4,5% w porównaniu ze spadkiem o 8,5% w 2014 i o 10,6% w 2013 roku. Sprzedaż nośników fizycznych nadal stanowi 39% globalnego rynku. Tradycyjne nośniki są także preferowanym formatem na wielu kluczowych rynkach, między innymi w Japonii (75%), w Niemczech (60%) i we Francji (42%).

„Różnica wartości” wynika z tego, że liczące się na rynku serwisy cyfrowe mają możliwość obejścia zasad, które dotyczą licencjonowania muzyki. Właściciele serwisów udostępniających treści wgrywane przez użytkowników uważają, że nie muszą negocjować warunków licencji dla muzyki dostępnej na ich platformach albo zawierają umowy licencyjne ze sztucznie niskimi stawkami, domagając się ochrony w oparciu o zasady „bezpiecznej przystani”, które wprowadzono we wczesnej fazie rozwoju Internetu i które zostały opisane w prawodawstwie europejskim i amerykańskim.

Obecnie zasady „bezpiecznej przystani” są niewłaściwie stosowane. Celem ich była ochrona biernych pośredników internetowych przed odpowiedzialnością w przypadku naruszeń praw autorskich. Zasady „bezpiecznej przystani” nie powinny jednak zwalniać firm aktywnie angażujących się w dystrybucję muzyki w Internecie z obowiązku przestrzegania tych samych reguł, które dotyczą pozostałych serwisów muzycznych. Efektem tego jest zaburzony rynek, nieuczciwa konkurencja i artyści oraz wytwórnie pozbawione odpowiedniego wynagrodzenia za swoją pracę.

Właściciele praw ze środowiska muzycznego i szeroko pojętego sektora kreatywnego widzą wyraźną potrzebę zmiany tej prawnej anomalii. Według nich, nie ma takiej możliwości, by serwisy cyfrowe, które budowały swoje firmy w oparciu o muzykę i inne treści kreatywne, mogły korzystać z zasad „bezpiecznej przystani”, czerpiąc jednocześnie korzyści z udostępniania muzyki w Internecie.

Według szacunków, serwisy udostępniające treści wgrywane przez użytkowników, które korzystają z niewłaściwego stosowania zasad „bezpiecznej przystani”, mają łącznie ponad 900 milionów użytkowników. Mimo to sektor serwisów wspieranych reklamami, którego są częścią, generuje przychody wysokości 634 milionów USD, co stanowi jedynie 4% łącznych przychodów przemysłu muzycznego.

Ważnym krokiem w tym zakresie było opublikowanie przez Komisję Europejską w grudniu 2015 roku komunikatu zatytułowanego W kierunku nowoczesnych, bardziej europejskich ram prawa autorskiego. W dokumencie z jednej strony podkreślono, że muzyka, podobnie jak inne treści kreatywne, odgrywa równie istotną rolę jak internetowe serwisy muzyczne w rozwoju gospodarczym Europy i tworzeniu nowych miejsc pracy, a z drugiej strony wyraźnie uznano kwestię „różnicy wartości” za problem. Komisja Europejska zamierza przedstawić swoje pierwsze propozycje rozwiązania tego problemu w 2016 roku.

Pełen tekst raportu do pobrania tutaj..