Na zaproszenie Koła Naukowego Prawa Własności Intelektualnej TBSP Uniwersytetu Jagiellońskiego 30 września uczestniczyliśmy w Ogólnopolskiej Studencko-Doktoranckiej Konferencji Naukowej „Dozwolony użytek dóbr chronionych prawami własności intelektualnej”.

Celem konferencji było przedstawienie problematyki dozwolonego użytku, zarówno osobistego jak i publicznego, w poszczególnych dziedzinach prawa własności intelektualnej, jak prawo autorskie czy prawo własności przemysłowej, a także dyskusja, czy obecnie obowiązujące rozwiązania są adekwatne do potrzeb korzystania z dóbr niematerialnych.



Dozwolony użytek (ang. fair use) stanowi ograniczenie uprawnień podmiotu praw bezwzględnych własności intelektualnej, polegające na zezwoleniu na korzystanie z chronionego dobra bez konieczności uzyskiwania jego zgody. W skali światowej a także w prawie międzynarodowym metody regulacji dozwolonego użytku przez ustawodawcę są różne, począwszy od klauzuli generalnej, a skończywszy na ściśle określone wyjątki, opisujące w jakich sytuacjach i pod jakimi warunkami takie korzystanie jest możliwe. Porównanie metod regulacji, w szczególności ocena ich efektywności, powinna być tematem dyskusji w trakcie konferencji. Prawa własności intelektualnej doznają szeregu różnych ograniczeń, które są podyktowane koniecznością wyważenia interesów podmiotu tych praw oraz interesu publicznego lub uzasadnionych interesów osób trzecich. Kryteria, którymi kierował się prawodawca zostaną poddane dyskusji w trakcie konferencji, szczególnie dla oceny ich aktualności. W polskim ustawodawstwie nie występuje ogólna zasada fair use, a wyjątki związane z dozwolonym użytkiem zostały odrębnie uregulowane niemal w każdym dziale prawa własności intelektualnej, począwszy od prawa autorskiego, poprzez prawo patentowe i znaków towarowych jak również w przepisach szczegółowych dotyczących między innymi ochrony baz danych czy odmian roślin. Z drugiej strony obowiązująca w prawie polskim (z niewielkimi wyjątkami) zasada kumulacji ochrony, prowadzi do sytuacji, w której jedno dobro niematerialne chronione jest dwoma lub większą liczbą praw bezwzględnych. Rozczłonkowanie regulacji dotyczącej dozwolonego użytki i różny jej zakres w poszczególnych dziedzinach prawa własności intelektualnej sprawiają, że ustalenie zakresu dozwolonego korzystania z danego dobra może być praktycznie skomplikowane.



Temat konferencji zachęcić miał studentów, doktorantów oraz osoby, których dziedzina ta bezpośrednio dotyczy, jak przedsiębiorcy czy artyści, do refleksji nad powyższymi zagadnieniami, oraz dyskusji nad regulacjami dotyczącymi dozwolonego użytku, celem, jakiemu może służyć korzystanie w ramach dozwolonego użytku osobistego, relacji pomiędzy użytkiem osobistym (prywatnym) a publicznym oraz do odpowiedzi na pytanie, czy możliwa jest synchronizacja regulacji dotyczących dozwolonego użytku w poszczególnych dziedzinach własności intelektualnej, czy też problem kumulacji ochrony powoduje, że dozwolony użytek nie jest realizowany zgodnie z potrzebami interesu społecznego.