Zgodnie z przepisami ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (dalej „UoZZ”), organizacje zbiorowego zarządzania to stowarzyszenie zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów, wydawców opublikowanych utworów słownych lub organizacje radiowe lub telewizyjne, których podstawowym celem statutowym jest zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi na rzecz tych  uprawnionych. Status OZZ przyznawany jest przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego – po wykazaniu potrzeby działalności w  danym obszarze.

Zbiorowe zarządzanie to w uproszczeniu udzielanie przez te organizacje zezwolenia np. W formie umowy licencyjnej, na wykorzystanie utworów przez podmioty takie jak telewizja, radio, agencje marketingowe itd. Licencja udzielana jest za odpowiednią opłatą,  która za pośrednictwem danego OZZ, jest następnie przekazywana reprezentowanym twórcom (tzw. tantiemy).

Do pozostałych uprawnień OZZ należy także  monitorowanie korzystania z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych przez użytkowników – tutaj niech za przykład posłużą kontrole ZAiKS-u – w klubach muzycznych, bądź przedsiębiorstwach usługowych, wykorzystujących np. muzykę, która leci w tle, ale także dochodzenie ochrony praw autorskich. W przypadku, gdy prawa twórcy zrzeszonego w danym OZZ zostaną naruszone, to właśnie właściwe stowarzyszenie będzie dochodziło w jego imieniu odpowiednich roszczeń.

W Polsce, działa obecnie 10 organizacji zbiorowego zarządzania w tym 7 zajmujących się prawem autorskim oraz prawami pokrewnymi oraz 3 organizacje uprawnione do zarządzania tylko prawami pokrewnymi.

ZPAV powstał w 1991 roku z inicjatywy kilkunastu osób z branży muzycznej, przede wszystkim w celu reprezentowania interesów legalnych producentów w obliczu piractwa fonograficznego, które na początku lat 90-tych sięgało 95%. Dziś w Związku zrzeszonych jest niemal 100 osób fizycznych (przedstawicieli branży fonograficznej) oraz ok.40 firm fonograficznych, które pod względem wartości sprzedanych nagrań dźwiękowych obejmują łącznie ok. 80% polskiego rynku muzycznego. ZPAV jest polską Grupą Krajową Międzynarodowej Federacji Przemysłu Fonograficznego (IFPI), która zrzesza i reprezentuje światowy przemysł muzyczny (ponad 1400 firm w 76 krajach).

Działalność ZPAV to przede wszystkim:

a)      zbiorowe zarządzanie prawami producentów fonogramów: Związek podpisuje w imieniu producentów umowy na nadawanie i publiczne odtwarzanie nagrań dźwiękowych;

b)      działania na rzecz walki z piractwem fonograficznym: ZPAV współpracuje od wielu lat z organami ścigania, prowadząc na terenie całego kraju działania związane z wykryciem i obsługą procesową zwalczania nielegalnej produkcji, przemytu i dystrybucji pirackich nośników dźwięku, w tym w internecie. Od wielu lat ZPAV organizuje również dla przedstawicieli policji, prokuratury, sędziów, straży granicznej, urzędów celnych i skarbowych szkolenia z zakresu możliwości zwalczania piractwa fonograficznego i sposobów identyfikacji nielegalnych produktów;

c)      prawo i edukacja: Związek uczestniczy we wszystkich działaniach służących popularyzacji przestrzegania praw własności intelektualnej, w tym opiniuje tworzące się akty prawne. Wraz z organizacjami reprezentującymi producentów i dystrybutorów filmowych (FOTA) i oprogramowania komputerowego (BSA) prowadzi kampanie edukacyjne i lobbyingowe w ramach powstałej w październiku 1998 r. Koalicji Anty-Pirackiej

d)      hologramy: Od 1993 r. (w tym od 1996 roku wspólnie ze Stowarzyszeniem Autorów ZAiKS) ZPAV prowadzi akcję holografowania nośników dźwięku. Zapewniając gwarancję legalności nagrań, znaczki z hologramem ZPAV/ZAiKS pełnią rolę zarówno promocyjną, jak i identyfikacyjną rankingi sprzedaży płyt, dane statystyczne: ZPAV publikuje listę sprzedaży detalicznej OLIS oraz listę opartą na raportach z firm fonograficznych TOP 100. Związek przyznaje złote, platynowe i diamentowe płyty za rekordowe liczby sprzedanych egzemplarzy nagrań.

ZPAV -  jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami pokrewnymi.

Więcej: www.zpav.pl  

Kontakt: ul. Fabryczna 5A, 00-446 Warszawa, tel.: (+48 22) 622 92 19, (+48 22) 625 69 66, faks (+48 22) 625 16 61, e-mail: biuro@zpav.pl