PRAWO W KULTURZE
/ PRZEWODNIK PO PRAWIE AUTORSKIM
Definicja - 4. Twórca
Twórca to osoba, która stworzyła dzieło. Domniemywa się, że jest to osoba, której nazwisko jest widoczne na egzemplarzu utworu, co oznacza, że jeśli ktoś twierdzi, że jest inaczej musi to udowodnić.
Prawo autorskie przysługuje twórcy. Jeśli twórca jest anonimowy, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent, wydawca lub odpowiednia organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
Pomocny schemat
Pomocne powiązania
WSPÓŁTWÓRCY
Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej. Nadto, każdy ze współtwórców może wykonywać prawo autorskie do swojej części utworu, mającej samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla praw pozostałych współtwórców.
Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców.
W przypadku braku takiej zgody, każdy ze współtwórców może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka, uwzględniając interesy wszystkich współtwórców. Istotne jest, że każdy ze współtwórców może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa autorskiego do całości utworu. Uzyskane świadczenie przypada wszystkim współtwórcom, stosownie do wielkości ich udziałów.
Do autorskich praw majątkowych przysługujących współtwórcom stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego:
- o współwłasności w częściach ułamkowych.
DOMNIEMANIE AUTORSTWA
Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
POŁĄCZENIE UTWORÓW
Jeżeli twórcy połączyli swoje odrębne utwory w celu wspólnego rozpowszechniania, każdy z nich może żądać od pozostałych twórców udzielenia zezwolenia na rozpowszechnianie tak powstałej całości, chyba że istnieje słuszna podstawa odmowy, a umowa nie stanowi inaczej.
Dobry przykład
Na lekcji w szkole 10-letni Kamil narysował na tablicy obraz. Do kogo należy ten obraz? Do szkoły – właściciela tablicy? Do rodziców niepełnoletniego Kamila? Czy do Kamila? Niezależnie od wieku – taki obraz i autorskie prawa do niego, zawsze należy do twórcy – autora, czyli w tym przypadku – do Kamila.
Pytania i odpowiedzi
- Jakie korzyści autorowi filmu dają prawa autorskie?
- Czy potrzebna jest zgoda żyjącego twórcy na niekomercyjne wykorzystanie jego utworu?
- Na czym polega zastrzeżenie autorstwa w tzw. fan fikcji?
Przepis prawa
Art. 8 ust. 1-3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych ze zm.
