PRAWO W KULTURZE
/ PRZEWODNIK PO PRAWIE AUTORSKIM
5. Ochrona praw autorskich
Osoba – twórca lub uprawniony – której autorskie prawa (osobiste lub majątkowe) zostały zagrożone, bądź naruszone działaniem osób trzecich, ma prawo/może żądać od innej osoby określonego zachowania.
Pomocny schemat
Ochrona autorskich praw majątkowych
Uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:
- zaniechania naruszania
- usunięcia skutków naruszenia
- naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.
- wydania uzyskanych korzyści.
Nadto, uprawniony może się domagać:
- jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie lub podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu, wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób I w zakresie określonym przez sąd
- zapłaty przez osobę, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, odpowiedniej sumy pieniężnej, nie niższej niź dwukrotna wysokość uprawdopodobnionych korzyści odniesionych przez sprawcę z dokonanego naruszenia, na rzecz Funduszu Promocji Twórczości.
Ochrona autorskich praw osobistych
Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania teoo działania. W razie dokonanego naruszenia mote także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub na żądanie twórcy zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.
Pomocne powiązania
OCHRONA TAJEMNICY
Twórca, a wydawca lub producent na żądanie twórcy, ma obowiązek zachowania w tajemnicy źródeł informacji wykorzystanych w utworze oraz nieujawniania związanych z tym dokumentów.
Ujawnienie tajemnicy jest dozwolone za zgodą osoby, która powierzyła tajemnicę lub na podstawie postanowienia właściwego sądu.
OCHRONA WIZERUNKU
Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia, zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.
Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
- osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych,
- osoby, której wizerunek stanowi jedynie element całości – takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna.
Dobry przykład
Joanna przerobiła w znaczny sposób cudzą książkę, tj. dobrze sprzedający się komiks. Zmieniła nazwisko bohatera, dodała kilka nowych historii, a także zmieniła tytuł książki. Takie przerobienie cudzego utworu jest przedmiotem ochrony prawa autorskiego – bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego. Oznacza konieczność pozyskania zgody twórcy lub osoby uprawnionej na rozpowszechnianie opracowania, chyba że majątkowe prawa autorskiego do utworu pierwotnego wygasły. W przypadku braku pozyskania zgody – właściciel autorskich praw majątkowych do książki ma prawo wystąpić z roszczeniem cywilnoprawnym wynikającym z przepisów prawa autorskiego.
Przepis prawa
Art. 78 i art. 79 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych ze zm.
