Jestem filmowcem amatorem i aktualnie pracuje nad filmem który w 85% jest nakręcony przeze mnie. Pozostałe 15% to materiał który został wykorzystany ze strony internetowej YouTube na licencji Creative Common 3.0. Podobno ta licencja pozwala wykorzystywać materiały dowolnie - tworzyć dzieła zależne, nawet w sposób komercyjny pod warunkiem ze w napisach końcowych pojawi się nazwa autora filmu.

Doszedłem do wniosku ze chciałbym wykorzystać materiał pochodzący od pewnego użytkownika, który bardzo zręcznie nakręcił scenę konferencji. Chciałbym dodać do tej sceny dubbing, w którym mowa jest o czymś zupełnie innym niż w oryginale nagrania. Postanowiłem przemontować materiał tak iż widać panel konferencyjny i słychać głos osoby wypowiadającej się zza kadru. Generalnie osoba mówiąca jest niewidoczna, natomiast są widoczne osoby które jej słuchają dlatego tak ważne było dla mnie to czy tutaj może pojawić się problem z wizerunkiem osób znajdujących się w kadrze. Niestety użytkownik który opublikował ten materiał nie odpowiada na postawione mu pytania.

Generalnie pojawiają się w tym momencie dwa pytania, po pierwsze czy jeżeli domontuję do filmu materiały na licencji CC 3.0 to mogę wysłać film na festiwale które przyznają nagrodę pieniężną. Po drugie czy wykorzystywanie wizerunków osób, które znajdują się w powyższej sytuacji jest dozwolone skoro wszystkie były w pełni świadome tego, że są nagrywane i z tego wynika, że ich zgoda jest domyślna, ponadto licencja CC 3.0 zakłada dowolne wykorzystywanie materiału w tym przemontowywanie w oparciu o tworzenie dzieł zależnych. Pozdrawiam.


Kwestia licencji creative commons była już przedmiotem odpowiedzi na naszym portalu np. tutaj.

Dokładna analiza zakresu licencji, a tym samym zakresu swobodnego korzystania z materiałów nią objętych wymagałaby szczegółowego przeanalizowania jej treści, co wykracza poza ramy niniejszego portalu.

Odnośnie natomiast wykorzystania wizerunku warto wskazać, że rozpowszechnianie wizerunku określonej osoby zawsze wymaga jej zgody. Ponadto zgoda ta musi być wyraźna, a nie dorozumiana. Wobec powyższego sam fakt świadomości bycia nagrywanym nie powoduje możliwości rozpowszechniania tego nagrania w sposób dowolny. Być może osoby uczestniczące w konferencji były świadome, że nagranie zostanie rozpowszechnione np. na stronie internetowej podmiotu organizującego konferencję, ale już nie jako element filmiku. W podanym przykładzie nie wiemy także, czy w ogóle jakakolwiek zgoda została udzielona.

Ponadto należy zwrócić uwagę na to, że ustawodawca zezwolił na rozpowszechnianie wizerunku, jeśli stanowi on jedynie szczegół większej całości. W podanym przykładzie wizerunki osób mogą tak naprawdę stanowić jedyny wyraźny element, główny przedmiot zainteresowania, a nie jedynie tło dla innego wydarzenia. Ponadto należy się zastanowić nad charakterem wspomnianej konferencji. Wizerunek można bowiem rozpowszechniać, jeśli stanowi szczegół takiej całości, jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza. Wydaje się, że konferencja takiego charakteru nie posiada i mogła zostać zorganizowana dla wąskiej grupy zainteresowanych osób.

Wskazówka praktyczna:

Wobec podniesionego problemu warto także zwrócić uwagę na pewien istotny aspekt licencji typu creative commons, a mianowicie to, iż bardzo często licencjodawcy oświadczają, że nie dają żadnej gwarancji, iż utwór objęty licencją nie narusza praw osób trzecich. Wobec takiego stwierdzenia, ryzyko naruszenia zostaje całkowicie przeniesione na licencjobiorcę. Przykładem takiego naruszenia praw osób trzecich może być właśnie naruszenie prawa do wizerunku określonej osoby.

Małgorzata Kutaj
Prawnik
Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.

fot. sxc.hu / alexsaes