Czy posiłkując się zdjęciami umieszczonymi w internecie można stworzyć rysunki, które następnie zostaną wydrukowane na koszulkach przeznaczonych do sprzedaży? Chciałbym skorzystać ze zdjęć starych samochodów, które znalazłem w sieci.                     

Zagadnienie prawne: Prawna dopuszczalność inspiracji znalezionymi w Internecie zdjęciami uzależniona będzie od kilku czynników. Po pierwsze, od tego czy zdjęcia którymi się posiłkujemy są utworami w rozumieniu prawa autorskiego – czyli m.in. czy cechują się indywidualnym i twórczym charakterem. Jeżeli spełniają warunki objęcia ochroną przez prawo autorskie, to następnie należy ocenić stopień inspiracji, posiłkowania się zdjęciami przy rysunku. Jeżeli będzie on znaczny, np. rysunek będzie zasadniczo odwzorowaniem zdjęcia, albo silnie do niego podobny, będzie on stanowił tzw. utwór zależny, który co prawda podlega samoistnej ochronie prawa autorskiego, nie mniej jednak, dla jego rozpowszechniania konieczne jest uzyskanie zezwolenia – w tym przypadku twórcy fotografii. Może się również okazać, że prawa autorskie majątkowe do zdjęcia wygasły, z uwagi na upływ czasu od śmieci ich autora (zasadniczo 70 lat, o czym szerzej tutaj: http://legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/zapytaj-prawnika/blog/93,jak-stary-musi-byc-utwor-by-nie-trzeba-bylo-starac-sie-o-prawa-autorskie-do-niego ). W takim przypadku, nawet w sytuacji dużego podobieństwa fotografii  rysunku, nie będzie konieczne uzyskanie zezwolenia. Jeżeli stopnień inspiracji jest nieznaczny, a rysunek nie powiela 1:1 poszczególnych elementów fotografii – uzyskiwanie zezwolenia autora fotografii nie jest potrzebne (więcej o tym, jak odróżnić utwór zależny od inspirowanego można dowiedzieć się tutaj: http://legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/zapytaj-prawnika/film/403,etiuda-filmowa-w-oparciu-o-sztuke-innego-autora).

Warto również pamiętać, że pewne ograniczenia w zakresie obrotu towarami z danym oznaczeniem np. logiem marki samochodów, wynikać mogą z regulacji prawa własności przemysłowej. Jeżeli bowiem producent danego samochodu uzyskał prawo ochronne na znak towarowy czy też wzór przemysłowy, w danej klasie towarów, to możliwość wprowadzenia do obrotu koszulek na których umieszczony będzie znak towarowy/wzór przemysłowy, może wiązać się z koniecznością uzyskania odpowiedniej licencji, od podmiotu uprawnionego z tytułu praw własności przemysłowej. 

Sara Dobrzańska