Czy można legalnie ściągać utwory muzyczne z Internetu (pliki mp3, wav)? Na własny użytek – nie do rozpowszechniania, nie po to, by odtwarzać publicznie i nie tak, aby ściągając, jednocześnie je udostępniać (P2P odpada). Znałem 3 odpowiedzi: 1) można na własny użytek; 2) można na 24 godziny, a potem należy usunąć plik z dysku; 3) nie wolno. Żadna odpowiedź nie była wiarygodna, dlatego ucieszyłem się, kiedy znalazłem ten artykuł: www.legalnakultura.pl/pl/baza-wiedzy/prawo-w-praktyce. Chciałem dopytać się o zdanie mówiące, że mogę pobrać tylko treści, które „zostały, za zgodą ich twórców, w jakikolwiek sposób udostępnione publicznie”.

Oto przykład:www.video2mp3.net to strona, dzięki której mogę film udostępniony na YouTube skonwertować i pobrać w postaci pliku mp3 (z wyłączeniem ścieżki wideo); natomiast www.youtube.com/user/lindseystomp to konto osoby, która udostępnia na YouTube własne utwory we własnym wykonaniu. Czy mam prawo – przy pomocy powyższej strony – pobrać te utwory?

To proste, o ile słusznie zakładam, że te utwory mogę pobierać, skoro autor je tam zamieścił. A co wolno, jeśli piosenki zamieszczone są przez osobę trzecią, jak tutaj: www.youtube.com/watch?v=vNxS5QTIZLg, www.youtube.com/watch?v=QlnoK4JfE_A. Można je legalnie pobrać? Jeśli tak, to na jakich zasadach? Skąd mogę wiedzieć, który artysta nie ma nic przeciwko pobieraniu jego utworów? Jeśli zaś nie, to czy słuchanie ich przez Internet (np. z YouTube) jest legalne? Bo czym różniłoby się pobranie pliku przeze mnie i odsłuchanie go offline od umieszczenia pliku na serwerze przez kogoś i odsłuchanie pliku przeze mnie za pomocą przeglądarki? (nie ja go umieszczam, ale przecież i tak ja go słucham).

Po pierwsze, jak słusznie zauważono w pytaniu, można pobierać tylko te utwory, które zostały rozpowszechnione za zgodą ich twórców. To oznacza, iż choć raz twórca musi wyrazić zgodę na publiczne udostępnienie utworu (np. w radiu, na płycie, w telewizji).

Jeśli autor sam zamieścił swój utwór w sieci to można dokonać jego pobrania (w ramach dozwolonego użytku osobistego). Jeśli utworu w sieci nie zamieścił twórca, ale wiemy, że utwór ten został już rozpowszechniony za zgodą twórcy to można dokonać jego pobrania (w ramach dozwolonego użytku osobistego) – np. jeśli twórca wykonał utwór podczas koncertu.

Jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie, iż plik nie został rozpowszechniony za zgodą twórcy (np. film w sieci przed premierą w kinie albo w ciągu czterech miesięcy od premiery kinowej) to sugerujemy nie pobierać takich plików.

Wskazówka praktyczna: Zakres dozwolonego użytku osobistego pozwala na korzystanie z utworu nie tylko przez osobę, która audycję nagrała lub pobrała, ale również przez krąg osób pozostający z nią w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego. Korzystanie to nie może mieć charakteru komercyjnego i nie może prowadzić do udostępnienia pobranego utworu osobom z poza kręgu osób najbliższych (np. pobrany utwór nie może zostać zamieszczony na blogu prowadzonym przez użytkownika, który dokonał pobrania, gdy do takiego blogu ma dostęp nieograniczona ilość osób).

Zagadnienie prawne: Dozwolone jest ściąganie (o ile nie jest związane z jednoczesnym udostępnianiem) już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Za utwór rozpowszechniony należy uznać utwór, który za zezwoleniem twórcy został w jakikolwiek sposób udostępniony publicznie. Dla spełnienia wymogu rozpowszechnienia w przypadku dozwolonego użytku, polegającego na ściąganiu utworu, nie jest konieczna zgoda autora na pobieranie jego utworu. Konieczne jest, by utwór za zgodą autora stał się dostępny publicznie, a więc np. został nadany w audycji radiowej lub telewizyjnej, wprowadzony do sprzedaży, wykonany na koncercie. Do rozpowszechnienia nie dojdzie, gdy np. w Internecie bez zgody twórcy udostępniony zostanie utwór przed jego oficjalną premierą. Dozwolone jest zatem ściągnięcie utworu umieszczonego w serwisie przez samego autora, jak i przez osobę trzecią, o ile utwór został rozpowszechniony wcześniej za zgodą twórcy.

Prawnicy dla Legalnej Kultury