Szkoła, w której pracuję otrzymała w darze iPody. Otrzymałam polecenie „ściągnięcia” muzyki na urządzenia, które mają być wykorzystywane przez uczniów w świetlicy szkolnej. Jaką muzykę i na jakich warunkach można wgrać na te urządzenia aby było to zgodne z prawem?

Wykorzystanie muzyki na zajęciach w świetlicy wiąże się zasadniczo z realizacją zadań statutowych szkoły w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających po-trzeby i zainteresowania uczniów w ramach tych zajęć. Zajęcia szkolne prowadzone w świetlicy szkolnej wykonywane są w ramach czasu pracy nauczyciela i służą wypełnieniu celów edukacyjnych tej jednostki, takich jak: zapewnienie dzieciom i młodzieży szkolnej zorganizowanej opieki wychowawczej, pomocy w nauce oraz odpowiednich warunków do nauki własnej i rekreacji. W celu zapewnienia prawidłowego rozwoju ucznia fizyczne-go, umysłowego i kulturalnego; szkoła a tym samym świetlica stwarza warunki do uczest-nictwa w kulturze, organizowania kulturalnej rozrywki oraz kształtowania nawyków kultu-ry życia codziennego: w związku z tym nauczyciel w świetlicy może wykorzystać róże materiały i pomoce naukowe m.in. wybrane utwory muzyczne do realizacji założonego programu szkoły. Świetlica realizuje swoje zadania wg rocznego planu pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz tygodniowego rozkładu zajęć tym samy jest integralną częścią programu edukacyjnego placówki. Definicje zawarte w § 11 Rozporządzenia w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania i zawartego tam celu działania świetlic oraz wyjaśnienie w Karcie Nauczyciela (art. 42) pojęcia czasu pracy nauczyciela wskazują, że zajęcia prowadzone w świetlicy są ściśle powiązane z realizacją celu kształcenia określonej grupy młodzieży. Wykorzystanie art. 27 pr. autorskiego, który mówi o wykorzystaniu utworów przez placówki oświatowe na potrzeby zilustrowania treści przekazywanych w celach dydaktyczny, jest w pełni uzasadnione. W tym celu szkoła (świetlica) może korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz zwielokrotniać w tym celu rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów. Korzystanie jest dozwolone wyłącznie dla ograniczonego kręgu osób uczących się w tym korzystających ze świetlicy. Tak, więc jeżeli ściągnięta z Internetu muzyka będzie wykorzystywana w celach dydaktycznych, jako ilustracja czy cytat w przedstawieniu szerszego tematu - szkoła nie będzie potrzebować licencji, gdyż mieści się to w granicach szeroko pojętego dozwolonego użytku publicznego w celach edukacyjnych.
Problemem jest ściągnięcie muzyki na iPoda w celach niezwiązanych z programem nauczania. W takich przypadkach szkoła może i powinna korzystać z bezpłatnych licencji CC (Creative Commons). Zgodnie z taką licencją autor decyduje czy i w jakiej formie można będzie korzystać z jego kopii utworu oraz jak dalece będzie można go dystrybuować np. do bibliotek, szkół czy archiwów. Dzieła opatrzone podstawowym znakiem CC Creative Commons są dostępne bezpłatnie (na podobnych warunkach działają takie licencje jak GNU General Public License tzw. open source - otwarte oprogramowania).
Wolne licencje są: niewyłącznymi (dostępnymi dla wszystkich), nieodpłatnymi oraz nieograniczonymi terytorialnie ani czasowo umowami licencyjnymi, które umożliwiają eksploatację utworu. Poprzez wykonanie przez licencjobiorcę jednej z czynności eksploatacyjnych objętych licencją (zwielokrotnienie, wprowadzenie do obrotu kopii lub modyfikowanie), licencjobiorca (szkoła) może zawrzeć umowę licencyjną, która wygasa w przypadku naruszenia postanowień umownych. Ponadto licencje CC pozwalają na korzystanie z zasobów bez konieczności kontaktu z ich autorami. Bogata oferta muzyki z taką licencją dostępna jest na stronach: Jamendo: https://www.jamendo.com/?language=pl czy na angielskojęzycznej stronie incomptech: https://incompetech.com/ oraz http://cctrax.com/

Więcej o Licencjach prawnych Creative Commons (CC) tutaj: http://legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/zapytaj-prawnika/fotografia/76,wykorzystanie-zdjec-na-licencji-cc

Monika Łazowska

Kancelaria Adwokacka Adwokat Monika Łazowska