Czy jak sprzedaję książki w internecie i robie do nich opisy indywidualne, to czy mogę zamieszczać w opisie fragmenty 1-2 stronicowe z książki, by zachęcić klienta do kupna jej? Czy to będzie jakieś pogwałcenie praw autorskich, chociaż jeżeli sprzedamy tą książkę to w sumie część z tego trafia do autora? :]

            Zgodnie z ogólną zasadą prawa autorskiego, dla legalnego korzystania z cudzej twórczości, nawet jeżeli jest to 2 stronnicowy fragment książki, konieczne jest uzyskanie zezwolenia autora (albo podmiotu któremu przysługują do niego prawa autorskie – w kontekście książki może to być wydawnictwo).

            Od tej reguły istnieje kilka wyjątków, w ramach dozwolonego użytku chronionych utworów, do jakich należy m.in. tzw. prawo cytatu, o czym szerzej mowa tutaj: http://legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/b-przewodnik-b-po-prawie-autorskim/dozwolony-uzytek.

            Prawo cytatu pozwala na wykorzystanie we własnym utworze fragmentów cudzego dzieła, jednak pod warunkiem, że jest to uzasadnione celem takim jak: wyjaśnianie, polemika, analiza krytyczna lub naukowa, nauczanie lub prawami gatunku twórczości. Jeżeli zatem "indywidualny opis" spełnia przesłanki uznania go za utwór w rozumieniu prawa autorskiego, tj. cechuje się indywidualnym i twórczym charakterem a treść opisu ma np. formę analizy krytycznej – recenzji danej książki, to można uznać, iż w takim przypadku uzasadnione będzie powołanie się na prawo cytatu, co skutkuje brakiem konieczności uzyskiwania zezwolenia na wykorzystanie fragmentu książki od podmiotów uprawnionych do rozporządzania autorskimi prawami majątkowymi.

            Nie mniej jednak, ponieważ przyjętą przez większość wydawców praktyką jest obecnie udostępnianie fragmentu książki w formie elektronicznej w celach promocyjnych zarówno na własnej stronie internetowej, jak i na stronach księgarni, dlatego też  warto skontaktować się z wydawcą w tej sprawie lub też po prostu odsyłać do jego strony z zamieszczonym fragmentem - o ile taki fakt miał miejsce.

            Jeśli nie uda nam się uzyskać dostępu do fragmentu książki za "pośrednictwem" wydawnictwa, a przygotowane opisy nie spełniają powyższych wymagań, dla zgodnego z prawem wykorzystania fragmentu książki, w opracowaniu umieszczanym w Internecie na prawach cytatu, konieczne może okazać się uzyskanie odpowiednego zezwolenia od autora/wydawcy. Fakt, że ze sprzedaży książek autor (bezpośrednio bądź pośrednio) może uzyskiwać korzyści majątkowe, jest w tym przypadku bez znaczenia, dla prawnej oceny dopuszczalności wykorzystania jej fragmentów.

Ps. Zachęcamy również do zapoznania się z prowadzoną przez Fundację jedyną w Polsce, Bazą Legalnych Źródeł, dającą dostęp do zasobów kultury zgodnie z prawem i wolą twórców. Bazę można znaleźć tutaj: http://legalnakultura.pl/pl/legalne-zrodla.

Sara Dobrzańska