Czy istnieją ograniczenia w zakresie wykorzystywania tytułów filmów (w tym zagranicznych) w reklamach produktów? Trzeba uzyskać licencję? A jeżeli będzie to tylko nawiązanie np. podobnym zdjęciem?

Ograniczenia w zakresie prawnej dopuszczalności wykorzystania tytułu filmu, w reklamach innych produktów, mogą wynikać zarówno z regulacji prawa autorskiego, prawa własności przemysłowej, ale także przepisów dotyczących zwalczania nieuczciwej konkurencji.

W pierwszej kolejności należy jednak wskazać, że objęcie ochroną prawa autorskiego tytułu ma charakter wyjątkowy. Jedynie w przypadkach, gdy mimo krótkiej formy tytuł filmu ma na tyle oryginalny charakter, iż można go uznać za przejaw twórczości o indywidualnym charakterze, na jego wykorzystanie konieczne będzie uzyskanie zezwolenia twórcy bądź też innego podmiotu uprawnionego do rozporządzania autorskimi prawami majątkowymi (np. dystrybutora filmu czy tez jego producenta). Ochronie mogą zatem podlegać fantazyjne nazwy własne, pełniące funkcje tytułu filmu, nie zaś wyrażenia należące do języka potocznego, używane powszechnie.

Nie mniej jednak, nawet jeżeli tytuł filmu nie spełnia wymogów objęcia go ochroną prawnoautorską może podlegać ochronie na gruncie prawa własności przemysłowej - np. jako znak towarowy. Zarejestrowanie znaku towarowego, w uproszczeniu, powoduje, że tylko podmiot któremu przysługuje prawo do znaku towarowego, może się nim posługiwać w obrocie gospodarczym. Weryfikacji, czy dany tytuł podlega ochronie prawa własności przemysłowej, można dokonać za pomocą wyszukiwarki znaków towarowych na stronie internetowej Urzędu Patentowego RP: https://www.uprp.pl/znaki-towarowe/Lead03,657,2531,1,index,pl,text/

Trzeci rodzaj ograniczeń wynika z konieczności poszanowania zasad uczciwej konkurencji, do których należy m.in. zakaz podszywania się pod inną firmę czy też wprowadzanie klientów w błąd co do pochodzenia towarów/usług.

W związku z powyższym, jednoznaczna ocena, czy konkretny sposób wykorzystania tytułu filmu będzie mógł stanowić źródło odpowiedzialności cywilnej bądź karnej, wymaga szczegółowej analizy danego przypadku.

PS. Zachęcamy również do zapoznania się z prowadzoną przez Fundację jedyną w Polsce, Bazą Legalnych Źródeł, dającą dostęp do zasobów kultury zgodnie z prawem i wolą twórców. Bazę można znaleźć tutaj: http://legalnakultura.pl/pl/legalne-zrodla

Sara Dobrzańska