Jeśli w utworze wizualnym (etiuda studencka) chciałabym użyć utworu np. Ewy Demarczyk, to czy oprócz pozyskania jej zgody na licencję niewyłączną powinnam również starać się o takie licencje od każdej osoby, która przyczyniała się do wykonania tego utworu( pianista, skrzypek itp )? Drugie pytanie dotyczy korzystania z utworów, które są coverami - czy w celu uzyskania licencji powinnam zwrócić się do podmiotu, który ów cover wykonał , ale nie posiada do niego praw autorskich ani licencji, czy do podmiotu, który jest faktycznym autorem pierwowzoru?

Rodzaj zgód/licencji, które należy uzyskać, dla zgodnego z prawem wykorzystania cudzego utworu słowno-muzycznego uzależniony jest od tego, w jakiej formie ma być on eksploatowany. Jeżeli przedmiotem użycia ma być sam utwór, a nie jego wykonanie przez konkretnego artystę - wokalistę i artystów - muzyków, to konieczne będzie zezwolenie autora tekstu i kompozytora, które to można uzyskać za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi – ZAiKS http://zaiks.org.pl, albo bezpośrednio u twórców. W drugim przypadku niezbędne będzie również uzyskanie licencji na prawa wykonawcze – wokalisty oraz muzyków, których wykonanie utworu chcemy wykorzystać. Licencji na prawa wykonawcze udzielają organizacje zbiorowego zarządzania takie jak: Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP czy Związek Artystów Wykonawców STOART, a także, podobnie jak w przypadku praw autorskich, można również zwrócić się bezpośrednio do wykonawców

W przypadku coverów, ocena jakie zgody będą wymagane by zgodnie z prawem wykorzystać taki utwór, zależeć będzie od tego, na ile twórczym wykonaniem cudzego utworu jest cover. Jeżeli wykonawca zaśpiewa piosenkę w zasadniczo niezmienionej formie, to w tym przypadku niezbędne będzie uzyskanie zezwolenia twórcy/twórców pierwowzoru, oraz wykonawcy coveru – w zakresie praw wykonawczych. Natomiast w sytuacji gdy cover będzie cechował się na tyle twórczym, indywidualnym charakterem, że pozwoli to na uznanie iż jest utworem zależnym w rozumieniu prawa autorskiego, co z kolei sprawia, iż cover  podlegać będzie samodzielnej ochronie prawnoautorskiej, to do jego eksploatacji konieczne może okazać się również uzyskanie zezwolenia/licencji twórcy coveru.

Na marginesie należy wskazać, że w przypadku utworów zależnych, dla zgodnego z prawem nimi rozporządzania przez twórcę, konieczne jest uzyskanie zgody autora utworu pierwotnego.  

Sara Dobrzańska