Jestem fotografem. Chciałabym na swoich zdjęciach umieszczać cytaty do nich pasujące i sprzedać to np na jakimś produkcie. Czy potrzebuję zgody autora? Nie jestem pewna czy zdjęcie, to wystarczające dzieło i czy cytat można uznać za jego dopełnienie?

Daną fotografię można będzie uznać za utwór w rozumieniu prawa autorskiego, gdy spełni ona określone cechy. Utworem zatem będzie taki efekt działalności człowieka, który posiada twórczy i indywidualny charakter. Wówczas, będzie korzystał z ochrony prawnej na gruncie prawa autorskiego, a jego twórca zachowa wyłączne prawo do rozporządzania dziełem.

Uwzględnienie czyjejś twórczości we własnym utworze dopuszczalne jest natomiast w ramach prawa cytatu – należy jednak pamiętać, że korzystanie z tej instytucji możliwe jest tylko i wyłącznie przy spełnieniu określonych prawem przesłanek. Korzystać wolno jedynie z utworu już rozpowszechnionego (udostępnionego za zgodą twórcy), zachowując odpowiednie proporcje cytatu względem powstającego utworu (nie istnieją konkretne ramy, cytat powinien mieć charakter posiłkowy). Bardzo istotne jest, aby cytat był uzasadniony jednym z celów wymienionych w ustawie – celem wyjaśniania, polemiki, nauczania, analizy krytycznej itp. Dopiero wówczas przytoczenie bez konieczności uzyskiwania licencji byłoby dozwolone.

Jednak za każdym razem, gdy działanie polegające na korzystaniu z czyjegoś utworu lub jego fragmentu, nie mieści się w prawach cytatu, należy zwrócić się do autora lub organizacji zbiorowego zarządzania o udzielenie odpowiedniego zezwolenia oraz uiścić opłatę licencyjną za eksploatację cudzej twórczości na określonych polach eksploatacji.

Agata Duniak
Prawnik