Czy wytwarzanie kolczyków z modeliny przedstawiających postacie z bajek jest legalne? Chciałabym sprzedawać je za pośrednictwem portali aukcyjnych (np.allegro) jako osoba prywatna.

Bajki jako film animowany są utworem audiowizualnym, złożonym z reguły z tysięcy utworów plastycznych (rysunków). Zatem w przypadku postaci z filmu fabularnego, kwestia wykorzystania takiej postaci należy do problematyki prawa do wizerunku, ponadto w przypadku postaci z kreskówki należy ten problem rozpatrywać z punktu widzenia prawa autorskiego do konkretnego utworu plastycznego który przedstawia wizerunek tej postaci z bajki (lub wielu takich utworów przedstawiających postać w różnych sytuacjach, pozycjach itp.).

Powyższe oznacza, że zgody (licencji) na wykorzystanie takiego wizerunku z bajki powinien udzielić nam podmiot uprawniony – najprawdopodobniej będzie to producent filmu anonimowego, ponieważ można domniemywać, że prawa autorskie do utworów plastycznych twórcy (rysownika) przeszły na producenta.

Może się jednak okazać, że sam twórca nadal posiada prawa do rysunków przedstawiających postacie z bajek, wtedy to należy się zwrócić o zgodę na wykorzystanie wizerunku przedstawiającego taką postać już do samego autora.

Wątpliwa jest natomiast kwestia możliwości zwrócenia się o udzielenie licencji na wykorzystanie postaci z bajki w produkcji np. kolczyków do określonej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Z jednej strony bowiem postać z bajki to utwór plastyczny, z drugiej – element utworu audiowizualnego (filmu) i w stosunku do tego drugiego, chodziłoby o użycie wyodrębnionego elementu tego utworu. Można jednak zwrócić się z pytaniem o taką możliwość do Związku Polskich Artystów Plastyków oraz Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

Ponadto należy wskazać, że jeśli postać z bajki jest zarejestrowana w Urzędzie Patentowym jako znak towarowy lub wzór przemysłowy – wówczas dodatkowo trzeba będzie uzyskać licencję na korzystanie z odpowiedniego prawa własności przemysłowej.

Jarosław Jastrzębski
Radca prawny