„Jako szkoła języka polskiego jako obcego chcemy wydać podręcznik i umieścić tam wiersz Brzechwy. Wiersz o Szczebrzeszynie jest doskonałym ćwiczeniem fonetycznym i bardzo pomógłby obcokrajowcom uczącym się języka polskiego. Jak możemy umieścić ten wiersz w naszym podręczniku? Czy jedynym wyjściem jest licencja od spadkobierców Brzechwy?”

Opisane w pytaniu wykorzystanie wiersza w podręczniku do nauczania języka polskiego jako obcego może podlegać tzw. "licencji ustawowej" przewidzianej w art. 29 ust.2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wspomniany utwór można bowiem zaliczyć do kategorii tzw. "utworów drobnych", utwór był wcześniej udostępniony za zgodą twórcy (tj. opublikowany w zbiorach jego poezji), a zamierzone wykorzystanie polega na umieszczeniu utworu w podręczniku i jest uzasadnione celami dydaktycznymi.

Oznacza to, że korzystający nie jest obowiązany do zawierania z twórcą (lub jego następcą prawnym) umowy licencyjnej. Korzystanie z opisanej licencji ustawowej rodzi jednak po stronie twórcy prawo do wynagrodzenia za eksploatację jego praw. Korzystający jest zatem obowiązany do zapłaty na rzecz spadkobierców twórcy odpowiedniego wynagrodzenia. Ustawa nie wskazuje jednak jego wysokości. Jeżeli dany twórca jest członkiem organizacji zbiorowego zarządzania, można zwrócić się do niej o ustalenie wysokości wynagrodzenia. W innym przypadku należy uzgodnić jego wysokość z osobą uprawnioną.

Emilia Chmielewska

Prawnik

Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.