Czy uczelnia wyższa może w ramach "pomocy naukowych do egzaminu" rozdawać studentom cyfrowe kopie filmów? Filmy objęte są prawami autorskimi, nie są w domenie publicznej i nie są też autorstwa uczelni - są to po prostu filmy fabularne, a student zgrywa je na własny dysk z udostępnionego przez uczelnię komputera.

Zgodnie z regulacją dotyczącą dozwolonego użytku publicznego, uczelnie wyższe uprawnione są do korzystania z rozpowszechnionych (udostępnionych publicznie za zgodą twórców) utworów oraz zwielokrotniania rozpowszechnionych drobnych utworów lub fragmentów większych utworów na potrzeby zilustrowania treści przekazywanych w celach dydaktycznych lub w celu prowadzenia badań naukowych. Na podstawie tej regulacji, niedopuszczalne jest udostępnianie uczniom pełnych wersji utworu. Dodatkowo, uczelnie wyższe mają także prawo:

1) użyczania, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarzy utworów rozpowszechnionych,
2) zwielokrotniania utworów znajdujących się we własnych zbiorach w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony tych zbiorów,
3) udostępniania zbiorów dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek (nie oznacza to uprawnienia ucznia do pobrania pliku, a jedynie do zapoznania się z utworem w chwili korzystania z terminala umiejscowionego w danej jednostce)
- jeżeli czynności te nie są dokonywane w celu osiągnięcia bezpośredniej lub pośredniej korzyści majątkowej.

Co jest niezwykle istotne – wspomniane zwielokrotnianie nie może prowadzić do zwiększenia liczby egzemplarzy utworów i powiększenia zbiorów użyczanych lub udostępnianych. Pomimo, że wciąż kwestią sporną w doktrynie prawa jest to, czy kopię cyfrową można uznać za egzemplarz utworu, to jednak doprowadzenie do posiadania przez każdego z uczniów kopii pełnej wersji filmu wydaje się naruszać granice dozwolonego użytku utworów. Dozwolony użytek w żadnym razie nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.

Uczelnia w tym przypadku stosuje zabieg polegający na doprowadzeniu do tego, aby to uczniowie pobierali plik z utworem audiowizualnym korzystając z możliwości, jakie daje dozwolony użytek osobisty. Jednak, w opisanej sytuacji, legalność takiego postępowania – udostępniania pliku oraz wymagania od uczniów, aby dany plik pobrali - budzi wątpliwości.

Agata Duniak-Majcher
aplikant radcowski