Mam pytanie dotyczące oglądania filmów, bajek i seriali animowanych na stronach typu youtube.com. Są dostępne na stronach typu Allegro czy ebay, ale nie można ich kupić nigdzie indziej, chociaż najprawdopodobniej kiedyś były ogólnie dostępne.

Samo oglądanie kreskówek czy seriali animowanych w ramach własnego użytku osobistego, czyli takiego, który obejmuje oglądanie indywidualne bądź w gronie znajomych czy rodziny,  jest zgodne z prawem. Warunkiem legalności jest jedynie uprzednie rozpowszechnienie utworu, czyli udostępnienie go publiczności za zgodą twórcy (choć raz twórca musi wyrazić zgodę na publiczne udostępnienie utworu (np. w radiu, na płycie, w telewizji) – w przypadku bajek/kreskówek powszechnie znanych zgoda na udostępnienie utworu zapewne została wydana.

Wskazówka praktyczna: nie można publikować w serwisach typu youtube.com utworów z nośników (np. płyta CD czy DVD) zakupionych na przykład na Allegro. Można natomiast je odtwarzać w ramach własnego użytku prywatnego - zakres dozwolonego użytku osobistego pozwala na korzystanie z utworu nie tylko przez osobę, która dokonała zakupu nośnika z utworem, ale również przez krąg osób pozostający z nią w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego. Korzystanie to nie może mieć charakteru komercyjnego i nie może prowadzić do udostępnienia utworów z zakupionego nośnika osobom z poza kręgu osób najbliższych (np. pobrany utwór nie może zostać zamieszczony na stronie internetowej prowadzonej przez użytkownika, który dokonał pobrania, gdy do takiej strony ma dostęp nieograniczona ilość osób).

Zagadnienie prawne: niezgodne z prawem będzie zatem jedynie oglądanie takich filmów, które nie zostały udostępnione za zgodą twórcy, na przykład zostały opublikowane w Internecie przed oficjalną premierą, przez podmiot nieuprawniony.

Zawsze natomiast niezgodne z prawem jest udostępnianie w Internecie utworów bez zgody twórcy, która musi obejmować konkretny akt publikacji. Zatem nawet jeżeli w przeszłości twórca udzielił konkretnemu podmiotowi zgody na publiczne udostępnienie jego utworu, to kolejny akt udostępnienia przez inną osobę także wymaga uzyskania zgody.

Prawnicy dla Legalnej Kultury