Przygotowujemy niekomercyjną imprezę dla dzieci, podczas której chcielibyśmy czytać wybraną książkę. W myśl prawa, zgodę na takie czytanie musi wyrazić jej (żyjący) autor, może on też domagać się za tę zgodę opłaty. Jak najprościej załatwić formalności? Do kogo się zwrócić, jeśli nie można znaleźć bezpośredniego dostępu do autora?

W przypadku braku bezpośredniego dostępu do twórcy, który umożliwiałby uzyskanie bezpośrednio od niego zgody na korzystanie z utworu, konieczne jest skorzystanie z usług organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. W przypadku utworów literackich będzie to Stowarzyszenie Autorów ZAiKS – w zakresie praw przysługujących bezpośrednio autorom oraz Stowarzyszenie Autorów i Wydawców "Polska Książka" – w zakresie praw przysługujących wydawcom opublikowanych dzieł literackich. W konkretnym przypadku może istnieć wymóg uzyskania licencji od jednej z tych organizacji lub od obu – w zależności od tego, w jakim zakresie dany autor przekazał swoje prawa wydawcy.

Należy również rozważyć, czy nie zachodzi sytuacja określona w art. 32 ustawy prawo autorskie – jeśli książka czytana byłaby podczas ceremonii religijnej, imprezy szkolnej i akademickiej albo oficjalnej uroczystości państwowej, i jednocześnie nie łączyłoby się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych, a artyści wykonawcy nie otrzymaliby wynagrodzenia, to działanie takie nie wymagałoby zgody twórcy. Wówczas użytkownik korzysta bowiem z dozwolonego użytku publicznego. Opisany wyjątek nie może dotyczyć natomiast imprez reklamowych, promocyjnych lub wyborczych. Zawarte w pytaniu informacje nie pozwalają na stwierdzenie, czy w omawianym przypadku zachodzi taka sytuacja.

Paweł Gruszecki

Starszy prawnik

Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.