Muzyk, wykonujący mój utwór (poezja śpiewana) na festiwalu, dokonał zmian, na które nie wyraziłam zgody - zmieniona została linia melodyczna, harmonia, metrum. Utwór nie jest zgłoszony do ZAIKS-u. Było to jego pierwsze wykonanie publiczne, podczas którego utwór momentami brzmiał istotnie inaczej niż moja kompozycja. W jaki sposób mogę zareagować w tej sytuacji? Czy tego typu zmiany nie wymagają zgody kompozytora?

Każda zmiana utworu wymaga zgody kompozytora. Nie ma przy tym znaczenia czy utwór został zgłoszony do ZAiKSu. Jeżeli zatem wykonawca rzeczywiście zmienił utwór, to stanowi to naruszenie osobistych praw autorskich kompozytora.

Zagadnienie prawne: Za naruszenie autorskich praw osobistych uważa się m. in. naruszenie treści i formy utworu oraz jego nierzetelne wykorzystanie. Należy mieć na uwadze, iż nie każda zmiana wiąże z naruszeniem, a jedynie taka, która prowadzi do osłabienia bądź zerwania więzi pomiędzy twórcą a utworem. W takiej sytuacji twórca może domagać się zaniechania takich działań oraz zażądać, aby naruszyciel dopełnił czynności do usunięcia skutków takiego działania (np. złożenie odpowiedniego publicznego oświadczenia). W przypadku zawinionego naruszenia można na drodze sądowej dochodzić zadośćuczynienia.

Należy pamiętać przy tym, że czymś innym jest zmiana utworu a czymś innym jego artystyczne wykonanie. Jeżeli wykonanie utworu nie odpowiadało wizji twórczej autora kompozycji, ale nie stanowiło ono ingerencji w sam utwór, to należy przyjąć, że nie doszło do naruszenia. Ocena czy wykonawca naruszył prawa autorskie twórcy zależy od tego czy wkroczył on w strukturę pierwotnego utworu.

Emilia Chmielewska

Prawnik

Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.

fot. flicr.com/by Gerarda Stolk CC BY-NC 2.0