Jestem członkiem zespołu muzycznego z którym chcielibyśmy publicznie, odpłatnie i na żywo wykonywać własne aranżacje (covery) stworzone na podstawie istniejących utworów muzycznych. Czy wymaga to uzyskiwania zgody od autorów oryginalnych utworów lub innych podmiotów? Czy istnieje formalna granica uznania nowej aranżacji za cover?

Aranżacja utworu muzycznego, która sama w sobie stanowi twórcze dzieło, a dodatkowo zaczerpuje z innego dzieła pewne twórcze elementy – w świetle prawa autorskiego uznana zostanie za opracowanie utworu pierwotnego – czyli za dzieło zależne. Wyłączne prawo do zezwalania na wykonywanie prawa zależnego należy do autora utworu.

Aby ze stworzonej aranżacji czyjegoś dzieła móc korzystać lub rozporządzać nią zgodnie z prawem, musimy uzyskać zgodę twórcy utworu pierwotnego. Wyjątkiem od takiego wymogu będzie sytuacja, gdy autorskie prawa majątkowe do utworu wygasły (dzieje się tak wskutek upływu 70 lat od śmierci twórcy). W takiej sytuacji, dzieło znajduje się w zasobach domeny publicznej, a korzystanie z niego nie jest ograniczone.

Prawo nie posługuje się definicją coveru muzycznego. Możemy natomiast przyjąć, że coverem zarówno może stać się artystyczne wykonanie czyjegoś utworu (bez dodania twórczych elementów), ale także aranżacja wprowadzająca nowe elementy twórcze czy nawet zmieniająca styl utworu muzycznego. W każdym przypadku ocena prawna może być odmienna ze względu na charakter utworu. Podsumowując – jeśli powstała aranżacja czerpie z elementów twórczych innego utworu a jednocześnie sama posiada charakter twórczy – stanowi utwór zależny, którego wykorzystywanie uwarunkowane jest zgodą autora utworu pierwotnego.

Wskazujemy jednak, że praktyka ZAiKS dotycząca coverów utworów muzycznych (w zakresie instrumentacji lub aranżacji) nie uznaje coverów za opracowania (utwory zależne). W takim przypadku, korzystający z utworu muzycznego na potrzeby wykonania coveru, nie musi uzyskiwać zgody autora oryginalnego utworu (a jedynie zawrzeć odpowiednią umowę z  ZAiKS oraz uiścić stosowne opłaty). Jednakże autorowi coveru wówczas nie przysługują tantiemy (do których byłby uprawniony, gdyby jego dzieło zostało uznane za opracowanie w rozumieniu prawa autorskiego).

Agata Duniak - Majcher, aplikant radcowski