Mam jeszcze pytanie - a co w sytuacji, gdy piszę scenariusz filmu fabularnego o życiu znanego muzyka? Ponieważ muzyk już nie żyje, muszę bazować na wydanych dotąd o nim książkach i artykułach biograficznych. Jednak absurdem byłaby konieczność kupowania praw do kilku książek i artykułów. Czy w tej sytuacji mogę się inspirować wydarzeniami opisanymi w tych opublikowanych już książkach dla stworzenia własnych dialogów i własnej opowieści? Czy muszę posiadać zgody spadkobierców artysty na stworzenie takiego scenariusza? Będę wdzięczna za odpowiedź.

Stworzenie utworu inspirowanego nie wymaga zgody twórcy, z którego dzieła czerpana jest inspiracja. Pamiętać jednak należy, że zapożyczając urywki filmów, fotografie z wizerunkiem bohatera, możliwe będzie jedynie wykorzystanie takich elementów, co do których wyrażona będzie odpowiednia zgoda lub skorzystanie z utworów w ramach prawa cytatu.
Dodatkowo, istotnym zagadnieniem jest kwestia wizerunku osoby zmarłej, prezentowanego w filmie. W określonych przypadkach spadkobiercy mogą sprzeciwić się wykorzystywaniu wizerunku bliskiego zmarłego. Ponadto, na gruncie prawa cywilnego rodzinie przysługuje ochrona dobra osobistego – kultu pamięci osoby zmarłej. Na tej podstawie, jeśli bliscy zmarłego uznają, że sposób w jaki przedstawiony jest ich bliski w filmie jest niewłaściwy, przysługiwać im będzie szereg roszczeń.
Z ostrożności przed ewentualnymi roszczeniami, zalecane byłoby skontaktowanie się z najbliższą rodziną, spadkobiercami zmarłego i przedstawienie im scenariusza do akceptacji. Formalnie zgoda taka nie jest wymagana, jednak może zapobiec ewentualnym negatywnym konsekwencjom, w razie gdy rodzina uzna efekt przedstawienia wizerunku zmarłego za nieodpowiedni.

Agata Duniak
prawnik