Czy mogę użyć tekstu piosenki (jednego wersu) na plakatach, które następnie będę sprzedawać?

Zasadniczo tekst piosenki uznaje się za utwór w rozumieniu prawa autorskiego (o ile jest przejawem działalności twórczej i ma indywidualny charakter). Wobec tego twórca takiego tekstu ma wyłączność w zakresie dysponowania swoim dziełem i udzielania zgody innym podmiotom na wykorzystywanie jego twórczości. Korzystanie z utworu bez wymaganej zgody spowoduje naruszenie autorskich praw majątkowych. Niezależnie od tego, muszą być poszanowane także autorskie prawa osobiste, takie jak oznaczenie autorstwa, prawo do integralności utworu czy rzetelnego wykonywania go.
Istnieje szczególny przypadek, kiedy nie będzie konieczne uzyskanie zgody twórcy - korzystanie z utworu w ramach prawa cytatu. Jest ono jednak obwarowane pewnymi ograniczeniami. Przede wszystkich plakat powinien być utworem w rozumieniu prawa autorskiego, a przytaczany fragment tekstu (w odpowiedniej proporcji) musi pochodzić z utworu rozpowszechnionego (udostępnionego publicznie za zgodą twórcy). Aby cytat był prawnie dozwolony, uzasadniać go musi jeden z celów wymienionych w ustawie – m.in. nauczania, wyjaśniania, polemiki, analizy krytycznej i naukowej itp. Dopiero w sytuacji, gdy wszystkie z tych warunków byłyby spełnione, możliwe będzie wykorzystanie cudzego utworu w swojej twórczości nieodpłatnie.
Agata Duniak
prawnik