Zakładając restaurację zawarliśmy umowę z ZAiKSem, ale ostatnio zadzwonił do nas STOART, twierdząc, że im również powinniśmy płacić za tę samą muzykę. Puszczamy utwory tylko trzech wybranych wykonawców francuskich. Jest możliwość, że mogą w ogóle nie być zrzeszeni? Jest jakaś lista twórców, czy wykonawców, którzy nie są zrzeszeni w ZAiKS czy STOART? Jaka inna organizacja może jeszcze do nas zadzwonić każąc nam płacić.

Stowarzyszenie Autorów ZAiKS prowadzi zarząd majątkowymi prawami autorskimi do utworów m.in. muzycznych i słowno-muzycznych (reprezentując autorów kompozycji muzycznych oraz słów piosenek), natomiast Stowarzyszenie STOART zarządza prawami pokrewnymi do artystycznych wykonań utworów (czyli reprezentuje artystów wykonawców np. solistów, zespoły piosenkarzy itp.). Obydwa stowarzyszenia zarządzają zatem innymi kategoriami praw, które są łącznie zmaterializowane w nagranej piosence. Na obydwa z ww. rodzajów praw należy uzyskać licencję oraz opłacać odpowiednie wynagrodzenia. Zawierając umowy z obydwoma organizacjami nie będziemy zatem dublować tych opłat – są to wynagrodzenia za inne prawa. Nie ma przy tym znaczenia, czy konkretni twórcy lub wykonawcy są zrzeszeni w tych organizacjach, ponieważ organizacje zbiorowego zarządzania posiadające zezwolenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na dokonywanie zbiorowego zarządu prawami autorskimi, są uprawnione, a nawet zobowiązane do tego, by zarządzać wszystkimi prawami (odpowiednio - autorskimi lub pokrewnymi) do danej kategorii utworów, które są eksploatowane na terenie Polski. Jest to zarząd bezumowny, sprawowany na podstawie ustawy. Następnie organizacje te przekazują pobrane wynagrodzenia na rzecz twórców lub na rzecz zagranicznych organizacji zbiorowego zarządzania, które to następnie przekazują pieniądze twórcom. Dodatkowo w opisanym przypadku należałoby płacić także wynagrodzenie na rzecz organizacji zarządzającej prawami pokrewnymi do fonogramów.

Wskazówka praktyczna: Jeżeli w restauracji odtwarzane są tylko utworu trzech wykonawców, to być może bardziej opłacalne byłoby zawarcie umów bezpośrednio z tymi artystami lub wydawcą ich płyt – o ile ten posiada prawo do udzielania licencji na wszystkie prawa zmaterializowane w wykorzystywanych piosenkach/ nagraniach. Wówczas wylegitymowanie się licencją uzyskaną bezpośrednio od podmiotu uprawnionego, zwalnia z konieczności posiadania umowy z organizacjami zbiorowego zarządzania. 

Emilia Chmielewska
Prawnik
Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.