Planuję nakręcić film, w którym aktor miałby odegrać na trąbce Hejnał Mariacki. Uprzejmie proszę o wskazania, czy tak starodawny utwór jest objęty ochroną prawnoautorską i czy koniecznym byłoby uzyskanie jakichś zgód?

Wskazać przede wszystkim trzeba, że autorskie prawa majątkowe nie są nieograniczone w czasie, gasną bowiem z upływem lat siedemdziesięciu od daty śmierci twórcy.

Jeśli twórca utworu nie jest nam znany, termin ten należy liczyć od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu. W przypadku utworu wskazanego w pytaniu jednak i tutaj mogą powstać pewne wątpliwości. Źródła historyczne wskazują bowiem, iż Hejnał Mariacki jest z całą pewnością odgrywany w Krakowie od 13 lutego 1838 r., a niektóre źródła wskazują, że nawet wcześniej. Jeśli chodzi zaś o pierwszą audycję radiową z wykorzystaniem tego utworu to jako datę początkową wskazuje się rok 1927. Dlatego też jako datę pierwszego rozpowszechnienia utworu należałoby, dla większej pewności przyjąć ten drugi okres i od tej daty liczyć termin siedemdziesięcioletni po upływie którego następuje wygaśnięcie majątkowych praw autorskich do utworu muzycznego.

Tym samym należało by uznać, że majątkowe prawa autorskie niezależnie od ustaleń dotyczących autorstwa utworu wygasły i korzystanie z tego utworu nie jest związane z koniecznością uzyskania zgody czy ponoszenia opłat licencyjnych. Jednakże wskazać trzeba, że producenci lub wydawcy utworów, które nie korzystają już z ochrony autorskich praw majątkowych zobowiązani są do przekazywania na rzecz Funduszu Promocji Twórczości wpłat w wysokości od 5 % do 8 % wpływów brutto ze sprzedaży egzemplarzy tych utworów. Obowiązek ten dotyczy wydań publikowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jarosław Jastrzębski
Radca prawny