Planuję wydać płytę z konkursu muzycznego, na którym wykonywane były głównie utwory dawne (od śmierci twórców minęło ponad 70 lat). Rozumiem, że potrzebuję zgody jedynie wykonawców tych utworów. Czy powinny to być oświadczenia o przeniesieniu praw autorskich, czy inny rodzaj umowy, co powinno zawierać się w treści? Czy takie oświadczenie powinni podpisać wszyscy członkowie zespołu, czy wystarczy osoba reprezentująca zespół? Czy w przypadku współczesnego utworu potrzebuję oddzielnej zgody twórcy i wykonawcy, czy o zgodę twórcy powinien zadbać wykonawca?

Prawa autorskie do utworu a prawa pokrewne w postaci artystycznych wykonań należą do dwóch różnych kategorii praw i przynależą do różnych podmiotów, chyba, że artysta wykonuje swoje własne utwory.

W przypadku utworów muzycznych możemy mieć do czynienia utworem muzycznym lub słowno-muzycznym, co oznacza, że prawa autorskie mogą osobno przysługiwać twórcy muzyki oraz autorowi tekstu. Jeśli w przypadku tych utworów minęło co najmniej 70 lat od śmierci ich twórców, utwór jako pozostający w domenie publicznej nie będzie już podlegał ochronie prawa autorskiego.

Zupełnie inaczej będzie w przypadku praw do artystycznych wykonań gdzie każde wykonanie utworu rozumiane jako gra instrumentalistów oraz działanie wokalisty będzie podlegało osobnej ochronie prawnej, niezależnie od ochrony przysługującej samemu utworowi muzycznemu/słowno-muzycznemu. Artystom wykonawcom przysługuje bowiem prawo do korzystania z artystycznego wykonania i rozporządzania nimi oraz pobierania z tego tytułu wynagrodzenia. Tak więc dla wydania płyty z takimi wykonaniami potrzebne będzie zawarcie umowy z wykonawcami i uzyskanie praw do artystycznych wykonań na określonych pola eksploatacji. W przypadku nabycia praw nie potrzebna jest zgoda każdego z wykonawców, pod warunkiem, ze został wybrany kierownik zespołu, wówczas to z nim należy uzgadniać ewentualne kwestie wykorzystania artystycznego wykonania.

Prawa do artystycznych wykonań nie są również nieograniczone w czasie i trwają 50 lat od kiedy dane artystyczne wykonania miało miejsce. Jeżeli jednak w tym czasie nastąpiła publikacja utrwalenia tego wykonania lub jego publiczne odtworzenie, okres ochrony liczy się od tych zdarzeń, a gdy miały miejsce obydwa - od tego z nich, które miało miejsce wcześniej.

W przypadku utworu muzycznego/słowno-muzycznego do którego prawa autorskie nie wygasły potrzebne jest uzyskanie zgody zarówno twórcy utworu jak i artysty wykonawcy.

Jarosław Jastrzębski
Radca prawny