Nagrałem w 2012 śpiew kilkunastu tysięcy irlandzkich kibiców na stadionie. Piosenka pochodzi z 1970 r. Czy mogę uznać, że nie ma tu praw autorskich?

W przedstawionej sytuacji należy stwierdzić, iż będziemy mieli do czynienia z artystycznym wykonaniem, czyli z taką sytuacją, gdy następuje wykonanie jakiegoś utworu lub dzieła sztuki ludowej niezależnie od ochrony przysługującej temu utworowi, jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Takim artystycznym wykonaniem będzie na przykład działanie dyrygenta, wokalisty czy tancerza.

Artystyczne wykonanie podlega osobnej ochronie prawnej niezależnej od ochrony przysługującej samemu tworowi, który był w ten sposób wykonywany. Tym samym artyście wykonawcy (lub nawet artystom wykonawcom jeśli jest ich kilku) przysługuje prawo do ochrony dóbr osobistych w zakresie wskazywania artysty wykonawcy jako wykonawcy utworu, decydowania o sposobie oznaczenia wykonawcy, sprzeciwiania się jakimkolwiek wypaczeniom czy też zmianom, czy też w końcu prawo do korzystania z artystycznego wykonania i rozporządzania nim na określonych polach eksploatacji oraz pobierania wynagrodzenia za korzystanie z takiego artystycznego wykonania.

Wskazać również trzeba, iż powyższe uprawnienia wygasają dopiero z upływem pięćdziesięciu lat następujących po roku, w którym artystyczne wykonanie ustalono. Tak więc przyjmując, iż przedmiotowej sprawie artystyczne wykonanie ustalono w 2012 r. prawa do niego wygasną najwcześniej w 2052 r. W związku z tym w celu jego wykorzystania konieczne jest uzyskanie odpowiednich zezwoleń uprawnionych z tytułu artystycznych wykonań i uiszczenia odpowiednich opłat za korzystanie z takiego artystycznego wykonania.

Powyższe zasady polskiego prawa autorskiego będą mięć również zastosowanie do artystycznych wykonań dokonanych przez obywateli Irlandii, jako obywateli państwa członkowskiego Unii Europejskiej, do których będą mogły mieć zastosowanie przepisy polskiego prawa autorskiego na podstawie art. 90 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Jarosław Jastrzębski
Radca prawny