Czy użycie w filmie (dozwolony użytek prywatny) fragmentu utworu muzycznego lub wideoklipu jest jego modyfikacją?

Odpowiedź na pytanie czy została dokonana modyfikacja czy nie, nie zależy od tego czy utwór został włączony do innego utworu, lecz właśnie od tego, czy przy tym włączaniu dokonano jakiś zmian w utworze pierwotnym – tj. od stwierdzenia ingerencji w materię i formę tego utworu.

Jak pisaliśmy już na łamach portalu, samo wykorzystanie w filmie niezmienionego fragmentu utworu muzycznego nie stanowi jego modyfikacji - co do zasady jest to synchronizacja utworu muzycznego z filmem. Na samo włączenie utworu muzycznego (czy też literackiego bądź plastycznego) do filmu nie jest potrzebna zgoda twórcy.

Inaczej kwestia wygląda z wideoklipem, jest to bowiem utwór audiowizualny. Jeżeli zatem jego fragmenty zostają nagrane na taśmę filmową (lub inny nośnik) i włączone do innego filmu, to dochodzić może  do wkroczenia w monopol twórczy (chyba, że wykorzystanie mieści się w granicach prawa cytatu. Nie jest to już bowiem prosta synchronizacja, lecz włączenie w istotę utworu audiowizualnego, jaką jest jego naniesienie na taśmę.

Należy przy tym dodać, iż powstała całość może być uznana za dzieło zależne (należy jednak w konkretnym przypadku ocenić, czy będzie to dzieło zależne, czy korzystanie z prawa cytatu – ocena taka wymaga jednak zbadania konkretnego utworu).

Emilia Chmielewska

Prawnik

Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.

fot. materiały LK, K. Jakubowska