Czy w relacji filmowej z eventu firmowego mogę wykorzystać nieodpłatnie i bez zgody autora popularny utwór, zakładając, że nie będę publikował filmu publicznie ani nigdzie indziej niż w kanałach wewnętrznych firmy?

Prawna dopuszczalność korzystania z cudzej twórczości zasadniczo uzależniona jest od uzyskania na to zezwolenia  jej autora. Od tej ogólnej zasady, regulacja prawa autorskiego przewiduje kilka wyjątków, do których należy m.in. dozwolony użytek osobisty.

Pozwala on bez zezwolenia twórcy, nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu, w zakresie użytku osobistego, który to obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego. Nie mniej jednak przyjmuje się, że ta forma dozwolonego użytku wyłączona z wykorzystania go dla celów wewnętrznych firmy, w szczególności gdy pracodawca jest osobą prawną (np. spółką osobową czy też z. o.o. albo akcyjną). Co prawda z góry nie można wykluczyć, wobec braku formalnego, ustawowego zakazu, że w przypadku np. firmy rodzinnej, prowadzonej przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną, która zatrudnia kilka osób – krewnych czy powinowatych, iż powołanie się na dozwolony użytek osobisty będzie, w ocenie sądu, zasadne. Zasadniczo jednak, dla zgodnego z prawem wykorzystania utworu, w wewnętrznej strukturze firmy, konieczne jest uzyskanie zezwolenia podmiotu uprawnionego z tytułu autorskich praw majątkowych. W zależności od rodzaju utworu, można je uzyskać za pośrednictwem odpowiedniej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, o czym szerzej tutaj:  http://www.legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/organizacje-zbiorowego-zarzadzania, albo bezpośrednio od twórców.

Na marginesie warto również wskazać, że możliwość nieodpłatnego wykorzystania piosenek, bez konieczności uzyskiwania zezwoleń przewidzianych przez prawo autorskie, oprócz wyżej wskazanego przypadku dozwolonego użytku, dotyczy również utworów muzycznych udostępnianych na prawach tzw. wolnych licencji, które możemy pobrać np. z serwisu www.jamendo.com.

PS. Zachęcamy także do zapoznania się z prowadzoną przez Fundację jedyną w Polsce, Bazą Legalnych Źródeł, dającą dostęp do zasobów kultury zgodnie z prawem i wolą twórców. Bazę można znaleźć tutaj: http://legalnakultura.pl/pl/legalne-zrodla.

Sara Dobrzańska