Mam pytanie odnośnie pisania dramatu. Napisałam ostatnio dramat, który stanowi, można powiedzieć, kontynuację dramatu A. Fredry - Zemsta. Występują tam postaci takie jak : Papkin, Podstolina, Rejent i Cześnik oraz postać Krawcowej (stworzona przez mnie). Pytanie moje brzmi - Czy mogę wysłać taki scenariusz na konkurs literacki? Lub nakręcić na jego podstawie film i również go gdzieś wysłać?

Eksploatowanie praw autorskich do własnego dramatu stanowiącego kontynuację dzieła Aleksandra Fredry będzie w pełni dozwolone, bowiem prawa autorskie do utworów tego dramatopisarza wygasły wiele lat temu.

Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 2 ustawy o prawie autorskim rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. Dla stwierdzenia, czy autor powstałego dramatu nawiązującego do utworu Fredry, może swobodnie nim dysponować oraz korzystać z niego, nie jest zatem konieczne ustalenie, czy powstałe dzieło literackie jest utworem zależnym względem „Zemsty” Fredry, czy też jedynie powstało z inspiracji tym utworem. Wobec faktu, że prawa autorskie do „Zemsty” wygasły, to nawet jeżeli powstały dramat stanowi dzieło zależne, obecnie nie jest wymagana zgoda na korzystanie z niego.

Należy jednak pamiętać, że jeżeli powstały dramat stanowi utwór zależny (opracowanie), to na jego egzemplarzach oraz przy innych aktach jego publicznego udostępniania należy oznaczyć tytuł i autora dzieła pierwotnego. Należy przyjąć, iż wymóg ten trzeba spełnić nawet wówczas, gdy majątkowe prawa autorskie do dzieła pierwotnego wygasły, bowiem odnosi się on do autorskich praw osobistych. Te zaś nie podlegają wygaśnięciu ze względu na upływ czasu. Ocena, czy dany utwór jest opracowaniem czy też dziełem inspirowanym, możliwa jest jedynie po porównaniu jego treści z treścią dzieła pierwotnego, dlatego same informacje podane w treści pytania nie pozwalają na stwierdzenie tej okoliczności. Niemniej jednak radziłabym oznaczyć na egzemplarzach utworu opisowo, że dramat Pani autorstwa stanowi twórczą kontynuację (sequel) dramatu A. Fredry pt. „Zemsta” i nawiązuje do tego utworu. Takie zastrzeżenie będzie prawdziwe (nawet w przypadku, gdyby okazało się, że Pani dramat jest jedynie dziełem inspirowanym dramatem Fredry) a jednocześnie powinno być wystarczające dla spełnienia wymogu z przepisu art. 2 ust. 5 prawa autorskiego. Równocześnie należy w sposób niebudzący wątpliwości oznaczyć własne autorstwo dramatu i nadać mu odróżniający tytuł, aby nie powstało ryzyko wprowadzenia w błąd co do pochodzenia tego utworu.

Emilia Chmielewska
Prawnik
Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.