Chciałabym oprócz własnych projektów wykorzystać prace Banksy'ego jako nadruki na koszulkach, tyle że jest on osobą nieujawnioną w związku z tym nie mam możliwości zapytania go o zgodę. Jakie mam prawo w wykorzystywaniu jego prac na moich koszulkach? Posiadam własne fotografie z jego pracami z różnych części świata. Jak to wygląda w przypadku innych prac street'artowców? W sieci aż się roi od fototapet i plakatów z jego motywami i zastanawiam się jak się ma to do przestrzegania zasad. Bardzo proszę o jasną odpowiedź bez cytowania prawa ponieważ mam problem z jego interpretacją.

Jeżeli chodzi o prace Banksy’ego namalowane na budynkach lub innych obiektach (np. ogrodzeniach, murach itp) które są na stałe wystawione na publicznie dostępnych ulicach, placach czy ogrodach, to można je legalnie rozpowszechniać, ponieważ zezwala na to prawo dozwolonego użytku zastrzeżone przepisem art. 33 pkt. 1 prawa autorskiego. Korzystać z dozwolonego użytku można jednakże pod warunkiem podania imienia i nazwiska twórcy oraz źródła. W przypadku, gdy artysta posługuje się w swojej działalności pseudonimem, to jego podanie będzie wystarczającym oznaczeniem autorstwa dzieła. Odnośnie podania źródła, w przypadku sztuki ulicznej, należałoby podać miejsce, w którym zostało wykonane malowidło. Dozwolony użytek zastrzeżony ww. przepisem nie wprowadza ograniczeń odnośnie komercyjnego wykorzystania, dlatego wyprodukowane koszulki można będzie sprzedawać.

Należy przy tym pamiętać, że korzystając z dozwolonego użytku nie można naruszać osobistych praw autorskich twórcy (a także uprawnień o charakterze osobisto – majątkowym). Dlatego też reprodukcja utworu powinna być wierna a sposób wykorzystania nie powinien prowadzić do naruszenia integralności czy wypaczenia jego sensu.   

Emilia Chmielewska
Prawnik
Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.