Mam pytanie na temat wykorzystania grafiki z filmu znalezionej za pośrednictwem Google Grafika. Istnieje dość popularny portal pl.wikia.com, dzięki któremu można zakładać tzw. Wikie na dowolny temat (np. konkretnego filmu, gry, książek). Czy używanie na takiej stronie grafiki znalezionej w Internecie, lecz pochodzącej z filmu (np. jakiegoś bohatera, sceny, miejsca), jest poważnym naruszeniem praw autorskich? (Taka Wiki oczywiście nie przypisuje autorstwa sobie). Jeśli tak, to po pierwsze w jaki sposób zdobywać grafiki niezbędne dla Wikii, po drugie w jaki sposób można zdobyć licencję na wykorzystywanie scen z filmu i wreszcie, co może grozić za wykorzystywanie plików bez licencji?

Każdy użytkownik Wikii zobowiązuje się, że nie będzie „publikować, przesyłać, transmitować, wysyłać poprzez e-mail lub w inny sposób czynić dostępnymi treści chronionych prawem autorskim, treści naruszających patenty, znaków i tajemnic handlowych lub jakichkolwiek innych treści łamiących prawa własności innych”. Dodatkowo, operator serwisu wyraźnie zaznaczył, że zabronione jest publikowanie treści, których użytkownik nie jest autorem lub co do których nie posiada zgody na ich publikację. Umieszczanie zdjęć, znalezionych przy pomocy wyszukiwarki grafiki Google, wymaga zgody twórców tych zdjęć. Brak takiej zgody rodzi odpowiedzialność z tytułu naruszenia praw autorskich. Dla powstania takiego naruszenia nie musi koniecznie dojść do przypisania sobie autorstwa, gdyż jest to wyłącznie jedna z postaci naruszenia prawa, zasadniczo godząca w autorskie prawa osobiste. Aby uzyskać zgodę na wykorzystanie scen z filmu należy skontaktować się z twórcami filmowymi. W większości przypadków prawo do udzielania przedmiotowych licencji przysługuje producentowi filmu; możliwe jest również, że doszło do przeniesienia uprawnienia na inne podmioty (na przykład na dystrybutora lub organizacje zbiorowego zarządzania). W takiej sytuacji szerszy jest krąg osób uprawnionych do udzielenia zgody i nie musi pochodzić ona bezpośrednio od samego uprawnionego. Konieczne jest zwrócenie szczególnej uwagi na zakres uzyskanej zgody. Korzystanie z serwisu Wikia jest bowiem jednoznaczne z oświadczeniem o posiadaniu licencji pozwalających właścicielowi serwisu na kopiowanie, przechowywanie, wyświetlanie i rozpowszechnianie udostępnianych przez użytkownika treści. Rozpowszechnianie utworów z naruszeniem praw autorskich, w szczególności bez wymaganej dla korzystania z serwisu licencji, może powodować odpowiedzialność zarówno cywilną, jak i karną.

Wskazówka praktyczna

Istnieje wiele portali, które są swoistymi bankami zdjęć, z których można legalnie korzystać bez zgody podmiotów uprawnionych (np. morguefile.com, webshots.com). Wyszukiwanie legalnych treści nie musi jednak oznaczać porzucenia przyzwyczajeń związanych z wyszukiwaniem w Internecie. Wystarczy bowiem skorzystać z opcji zaawansowanego wyszukiwania grafiki (www.google.com lub www.flickr.com) i ustawić preferencje dotyczące ponownego wykorzystania zdjęć. Należy jednak pamiętać, że zawsze korzystanie ze zdjęć pozyskanych z Internetu wiąże się z pewnym ryzykiem. Nawet jeżeli dany serwis zapewnia, że udostępniane przez niego fotografie czy grafiki należą do domeny publicznej, to nie oznacza, że przejmuje on odpowiedzialność za ewentualne naruszenie praw autorskich. Oznacza to, że jeżeli to zapewnienie było z jakiś względów wadliwe (utwór okaże się jednak chroniony), to odpowiedzialność za naruszenie ponosi każdy podmiot, który je eksploatował, czyli także osoba, która umieści je w opracowaniu zagadnienia w portalu Wikia. Korzystanie z tych serwisów w ogromnym stopniu zwiększa zatem prawdopodobieństwo legalnego korzystania, ale nie daje całkowitej gwarancji.

Magdalena Krawczyk
Prawnik
Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.

fot.sxc.hu/ arinas74